Ұстаздардың еңбегін өрнектеп қанша жазсақ та, қаншама жерлерде дәріптесек те, тіпті, ақындар мұғалім еңбегіне тәнті болып жыр төксе де, көптік етпес. Олардың еңбегі қоғамды басқарғаннан да ауыр деп бекер айтпаған болар. Иә, ұстаз тағылымынан артық не бар дейсіз?! Алдына келген шәкіртінің болашағы жарқын азамат болып қалыптасуы жолында олар төккен тер дүниенің еш байлығымен өлшенбес. Осы орайда біз ұстаздар еңбегін, тағылымын дәріптеп, барша жұртқа таныстыруға арналған мақаламызда Самар ауылындағы білім ордаларында еңбек етіп жүрген ісі қарапайым болса да, еңбегі зор ұстаздар – Төлеутай Әбішева, Альмира Сеңгербаева, Саниярбек Окумбаев жайлы айтпақпыз.

Білімге жаны құмар, жоғары санаттағы бұл мұғалімдерСамар ауылындағы абыройлы ұстаздардың алды. Бүгінде мол тәжірибе жинақтаған, жас мамандарға тәлімгерлік тәрбие беріп жүрген олар - мамандығын құрмет тұтатын, өз пәнін сүйетін, шәкірттерін де сол бағытта баули алатын үлгілі ұстаздар.

Ж.Болғанбаев атындағы мектептің ұстаздары Т.Әбішева мен А.Сеңгірбаева «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «Қазақстан Республикасы білім беру жүйесінің басшы және ғылыми-педагогикалық қызметкерлері біліктілігін арттыратын республикалық институтында» Кембридждік оқыту тәсілдерін үйреніп келген. Әр адам өмір бойына болдым, толдым демей, үйренумен, ізденумен болады. Өз бетінше ізденуіне нүкте қойған күннен бастап, оның өмірі тоқырайды десек те болады. Міне, Төлеутай Қалиқызы мен Альмира Тоқтарғазықызы да ширек ғасыр ұстаздық қызметте жүрсе де, осы уақытқа дейін жинақтаған тәжірибеміз де жетеді деп тоқтап қалмай, заман ағымына сай біліктілікті арттыруға барынша тырысып бағуда.

Шәкірттерінің бәрін өз баласындай сүйетін ТөлеутайҚалиқызы математика пәнінің мұғалімі. Былтырғы жылы Қазақстан Республикасы педагог кадрларының біліктілігін арттырудың деңгейлі бағдарламалары аясында екінші (негізгі) деңгей бағдарламасы бойынша мұғалімдерді оқыту курстарын аяқтаған, тағатсыз ізденіс, тынымсыз еңбегімен өз ортасында қадірлі, білікті ұстаз бола білген оны әріптестері де, шәкірттері де құрмет тұтады. Бүгінге дейінгі ширек ғасырдан астам уақыт ұстаздық тәжірибесінде ол талай биік-белестерді бағындырған. Мәселен, «Үздік вариативтік оқу жоспары» аудан бойынша 1 орын, облыс бойынша бас жүлде иегері, 6 сынып оқушыларымен аудандық семинар жүргізген. «Талантты, дарынды оқушыларды оқыту» деген тақырыпта ауданның математик мұғалімдеріне коучинг-сессия өткізген. «Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер: диалогтік оқыту» тақырыбы бойынша оған облыстың түкпір-түкпірінен жиналған жас ұстаздарға коучинг-сессия өткізу мәртебесі берілген. Бұл тек өз мамандығын жетік білетін, қадірлі ұстазға ғана берілетін мәртебе екені анық. «Маған балалармен жұмыс жасаған ұнайды. Осы мұғалімдік қызметті таңдағаным содан болар. Басқа пәнге де ауысқым келмейді. Өзге салада өзімді тіптен елестете алмаймын», - дейді кейіпкеріміз.Әңгіме барысында Т.Қалиқызы «Білекке сенген заманда ешкімге есе бермедік, білімге сенген заманда қапы қалып жүрмелік» дегендей, оқытудың озық технологияларын үйрететін курстың пайдалылығы жайлы да айта кетті.

-Басында балалар сабаққа көп қызыға бермейтін. Оларды қалай қызықтырсам, сағатымды қалай тартымды өткізсем деген ой маған маза бермей жүрген кездер де болды. Осы сұрақтардың шешімін қалай табамын деп жүргенде мені ойламаған жерден Кембридж бағдарламасының курсына жіберді. Бұл өзі маған жемісі мол бағдарлама болды. Сол үш айлық курста балаларды сабаққа қызықтарудың әдіс-тәсілдерінің көп екенін білдім. Біз, көбінесе, балаларға шектеу қойып, оларға басымдылық көрсетіп, сабақ барысында мұғалім 80 пайыз өзі сөйлеп, оқушыларға тек оқулықтың көлеміндегі ғана білімді беріп жатқанымызды түсіндім. Кембридж әдіс–тәсілдерінен үйренгенімді сабағымда пайдаланып көргенімде оқушыларымның сабаққа қатты қызыққанын байқадым. Бір мен емес, сол қысқа мерзімдік курсқа барып қайтқан ұстаздардың бәріне бұл әдіс өз пайдасын тигізді деп нық, сеніммен айта аламын»,- дейді ол.

Аталмыш курста біліктілігін жетілдіріп қайтқан А.Тоқтарғазықызы физика пәнінің мұғалімі.Ол - жаны қалаған сүйікті ісімен айналысып, ғұмырының 29 қысын, 29 көктемін мектеп қабырғасында өткеріп келе жатқан өз ісінің маманы. Білім бере жүріп, біліктілігін арттырып, таудай талабымен талайларды таңдай қаққызған ол бізге Кембриждік тәсілдерінің сабақ барысына оң әсерін тигізіп жатқанын айта кетті.–Осы курстардың тыңдаушысы болуым мен үшін жаңалық көзі мен жаңа тәсілдерді үйренуге жол ашты. Бұл бағдарламаның басты міндеті - қазақстандық мұғалімдерге педагогикалық тәжірибесін жетілдіру мен бағалай білуге көмектесу. Сындарлы ойлауға бағыттау.Ол 7 модульді қамтиды. Бұл бағдарлама қазақ елінің білім саласына жаңа жетістіктер әкеледі деген сенімдемін», - дейді ұстаз. Сонымен қатар, ол осы тәсілдерді сабақ барысында қолданудың қыр-сырымен таныстырған институт оқытушысыҒалым Іркітбайға алғысы зор екенін жеткізді. «Ертеңгі мемлекеттің болмысы – ұстаздың бүгінгі тәлімінде» деген қағиданы берік ұстанған бала жанының бағбаны бүгінде жас ұстаздарға өз білгенін үйретіп, біліктілік дәрістерін беруде.

Жүрегінен шуақ төгілген жанның қарамағында болған шәкірттерінің алды бүгінде беделді қызметте жұмыс жасаса, арты алдыңғы қатарлы жоғарғы оқу орындарында білім алуда. Соңғы үш жылда оның 25 оқушысы білім гранты бойынша оқуға түскен. Мәселен,  Д.Карменова Халықаралық IT университетінде оқыса, Б.Маратұлы Гумилев атындағы Ұлттық университетте білім алуда. Ал, 9 сыныптан кейінНазарбаев зияткерлік мектебіне оқуға қабылданған А.Карменова бүгінде Назарбаев университетінің түлегі. Бұның бәрі, әрине, ұстаз еңбегінің жемісі деп білеміз.

Келесі кейіпкеріміз Саниярбек Дұғажанұлы Самар аграрлық-техникалық колледжінде 40 жылдай ұстаздық еңбек етіп, ұйымшылдықты қалыптастырып, шәкірттермен де қоян-қолтық араласып жүрген білікті маман. Өзінің еңбек жолында ол осы мекемеде шебер, мұғалім, әскери жетекші, директордың орынбасары, директор лауазымына дейін көтеріліп, өзінің іскерлік қабілетін жан-жақты танытып, жауапты қызметтерді үлкен сеніммен атқара білді. Бүгінде С.Дұғажанұлы директордың оқу ісі бойынша орынбасары болып қызмет атқаруда.

Еңбек жолында өз тәжірибесін шәкірттері мен жас ұстаздардың бойына дарытып, оқытудың тың әдіс-тәсілдерін ізденімпаздылығымен іске асырып жүрген ұстаздың қолынан талай шәкірт үлкен өмірге қанат қағып, аяқ басқан еді. Мәселен, ауданымыздың беделді азаматы Е.Мәмбетов, Ж.Жолжақсинова осы білім ордасының қарашаңырағынан түлеп ұшқан түлектер.

«Өзгенің бақытын аялаған, өз уақытын аямаған» - деген тәмсілді өз заманында ұлы педагогтарымыз С.Окумбаев, Т.Әбішева, А.Сеңгербаевасынды ұстаздарға қарап-ақ  айтқан болар. Сондай ұлы педагогтардың сынығындай болған бұл адамдар нағыз ұстазға тән қасиеттердің бәрін бойына жия білген екен. Мамандығын шексіз сүйетін кейіпкерлеріміздің жанары оқушыларына деген шексіз махаббатқа толып тұрды. Жақсы ұстаздардың шығармашылық ізденісіне, толассыз еңбектеріне зор табыс тілей отырып, өзін, ғұмырын арнаған мамандықтың әрдайым рахатын тата берсін демекпіз!

Арайлым МИРАТҚЫЗЫ

Ұстаз – жас ұрпақтың рухани сәулеткері, қоғам, халық өзінің үміті мол болашағын тапсыратын сенімді өкілі. Олар сол сенімді ақтай отырып, зерделі де зерек, парасатты, ұлттық және адамзаттық құндылықтарды бойына дарытқан тұлғаларды тәрбиелеуде. Ұстаз да диқан сияқты. Ол әр адамның жанына білім дәнін себеді. Әр шәкіртін аялап өсіріп, өмір атты шексіз ғаламға  топшысын қатайтып ұшырады. Дәлірек айтсақ, адамды өмір сүре білуге тәрбиелейді. Сол үшін бойындағы асыл қасиеттерін шәкірттеріне сіңіріп, тер төгеді.

Осы ұстаздар жайында халқымыздың ұлы батыры Бауыржан Момышұлы "Ұстаздық – ұлы құрмет. Себебі, ұрпақтарды ұстаз тәрбиелейді. Болашақтың басшысын да, данасын да, ғалымын да, еңбекқор егіншісін де, кеншісін де ұстаз өсіреді... Өмірге ұрпақ берген аналарды қандай ардақтасақ, сол ұрпақты тәрбиелейтін ұстаздарды да сондай ардақтауға міндеттіміз” деген.

Бүгінгі әңгімеміз осындай бала бағбанының бірі – Жанғасинова Мейрамгүл Түсіпқызы туралы болмақ. Мейрамгүл Түсіпқызы қазіргі Тарбағатай ауданы Жантікей ауылының тумасы. 1971 жылы Қ.Сәтпаев атындағы мектеп табалдырығын аттаған талапты қыз оқушы кезден-ақ өзінің спортқа жақындығын көрсете бастады. Мейрамгүл Семей қаласында өткен облыстық оқушылар спартакиадасында 800 метр қашықтықты 2,16 секундта жүгіріп өтіп, спорт шеберіне кандидат нормасын орындады. Орта мектепті тәмамдаған соң Ермак қаласындағы физкультура техникумына түскен жас бойжеткен 15 одақтас республика арасында өткен спартакиадаға қатысып, 1500 метр қашықтықта бас бәйгені иеленіп, Павлодар облысының мәртебесін үстем етеді. Сондай-ақ, Львов қаласындағы жоғары әскери училищеде (ЛВВПУ) 6 айлық курстан өткен жас таланттың запастағы офицерлік шені бар. Ұстаздық жолын 1985 жылы Егінбұлақ сегізжылдық мектебінде дене шынықтыру пәні мұғалімдігінен бастаған Мейрамгүл Түсіпқызы 2000 жылдан сол мектептегі мектепалды даярлық тобында тәрбиеші бола жүріп, 1-6 сыныптарға музыка пәнінен сабақ берді және кітапханашы қызметін қоса атқарды.

Өз ісіне берілген, жаңалықты жатсынбай қабылдайтын, шәкіртінің жанына нұр құйып, өмірге өзі де бақытты болып, өзгелерді де бақытқа жеткізсем деп жүретін ұстаздардың жөні де, жолы да бөлек. 2004 жылы оның «Қазақстан мектебі» журналында жеке шығармашылығынан «Туған жерге сағыныш», «Тарбағатай таулары» атты өлеңдері жарық көрген. 2005 жылы аймақтық семинарда «Ойын және оның түрлері» баяндамасын жасаса, 2006 жылы «Ауылдың үздік мұғалімі» деп танылып, аудан әкімінің марапатына ие болды. 2007 жылы «Тәрбие құралы» журналында «Анамызға мың алғыс», «Төрт түлік» тақырыптарында сабақтары жарық көрді. 2008 жылы «мектепалды даярлық» журналына «Құстар – біздің досымыз», «Сөз анасы - сәлем» сынды сабақ әзірлемелері жарияланды. Ұстаздардың аудандық тамыз Кеңесінде «Халықтық педагогика – асыл мұра», аудандық педагогикалық оқуларда «6 жасарларды коммуникативтік тұрғыда тәрбиелеу» тақырыптарында баяндамалар жасап өз тәжірибесін ортаға салды. Міне, осылайша ауыл мұғалімі - Мейрамгүл Түсіпқызы өзін ізденіспен жұмыс істейтін, бала жүрегіне жол тауып, жаңашылдықты ұстаздық іс-әрекетіне үнемі енгізе білетін қырларынан көрсетті десек артық емес. 2010 жылы денсаулығына байланысты Алматы қаласындағы емдеу орталығында ем қабылдап, уақытша зейнеткерлікке шықты.

2012 жылы Ауданның білім жүйесінің болашағы жарқын болуына сіңірген ұзақ жылғы еңбегі және жеке адамды қалыптастыруға, сапалы білім алуға жағдай жасаудағы ізденістері мен табыстары үшін Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесіне орай АББ бөлімінің мақтау грамотасымен марапатталған ұстаз еңбегі лайықты бағасын алды.

Қазіргі күні Мейрамгүл жан жары Қайрат екеуі берекелі отбасында Медет, Әли атты арыстай екі ұл өсіріп отырған бақытты ата-ана. Үлкені Алматыда тұрады, үйленіп екі немере сүйгізіп отыр. Ал, кішісі Семей шаһарындағы педагогикалық колледжде музыка мамандығы бойынша грантта оқиды.

Отбасының ұйытқысы, саналы өмірін өз балаларының тәрбиесі мен шәкірттерінің білімді, тәрбиелі азамат ретінде қалыптасуымен қатар алып жүруге арнаған, өзі спорт шебері Мейрамгүл Түсіпқызын 50 жылдық мерейтойымен құттықтаймыз! Сізге шығармашылық табыстар тілей отыра, мықты денсаулық, бала-шағаңыздың ортасында, шәкірттеріңіз үшін шаттанып, бақытты да ұзақ өмір сүруіңізге тілектеспіз.

Бақыт МҮЛІКОВА