Тамыз 2014

КАЧЕСТВЕННЫЕ ЗНАНИЯ – ОСНОВА ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНОЙ НАЦИИ

Article Details

Тезисы доклада руководителя отдела образования на августовской районной конференции.

 

Сегодня нам предстоит подвести итоги работы за прошедший год, выявить перспективы, проблемы и пути их решения, определить задачи на предстоящий год.  Актуальность заповеди нашего великого народа «Невежда останется позади, обладающий знаниями достигнет цели» растет с каждым днем. Свидетельством этому является особое внимание Главы нашего государства системе образования, его прямое шефство над ней  как основой политики государственного развития. В ежегодном Посланий от 14 декабря 2012 года Стратегия «Казахстан 2050-новый политический курс состоящегося государства» Глава государства выдвинул ряд важных поручений для сферы образования. Поставлена задача: к 2050году создать общество благоденствия на основе сильного государства труда и в ее решении главенствующая роль отведена школьному учителю.

          Важнейшим средством повышения педагогического мастерства учителей являются прохождение  курсов  повышения квалификации 

         Средний балл по итогам ЕНТ 2014 года (по 5 предметам) составляет 78,6 балла (в 2013 году средний балл – 67,2), что выше  прошлого года на 11,4 балла.

Во всех школах района кроме  Новотимофеевской, Палатцынской, Казнаковской,  наблюдается повышение  среднего балла.

          Самый высокий средний балл среди общеобразовательных школ в 2014 году в  Улкенбокенской (94,5 баллов), им.Жансугурова (88,2 балла), Октябрьской (86,1 баллов). 

Результат выше районного показали 11 школ района: Улкенбокенская - 94,5, им. Жансугурова – 88,2,   Октябрьская – 86,1, Преображенская  - 85,9, Кокжайыкская  - 84,7, им. Пушкина - 83,8,  им. Ауэзова - 82,0, им. Аухадиева-81,8, Самарская № 1-79,8, Мариногорская - 79,3, Кокпектинская  - 79,2.

Ниже  районного показателя получили  баллы 8 школ района. Это школы: им. Абая (Ульгулималши) -77,3, им. Абая (Бастауши) - 77,0, им.Болганбаева - 75,7,  им.Шайжунусова - 74,2,  Кокжутинская   -70,9,  Казнаковская - 69,3, Палатцынская - 64,0, Новотимофеевская - 60,8.

Ниже всех  -  в Палатцынской  (64 балла), Новотимофеевской  (60,8) школах.

Ниже порогового уровня в 2014 году менее 50 баллов ( по 4 предметам) набрали  24 выпускника, что составило 14%, что на 2 % меньше по сравнению с прошлым годом (в 2013 году набрали ниже порогового уровня 35 выпускников.

 На знак «Алтын белгі» в 2014 году было 14 претендентов из 10 школ: результат подтвердился у 6 выпускников: Мукатаева Акбота- сш.им. Жансугурова, Кужамбетова Қымбат -к-с школа Октябрьская, Бекбердинова  Акмаржан - Кокжайыкская  сш, Гармашова Виктория - Кокпектинская  сш, Зарыпханов Темірхан - сш.им.Болганбаева, Құмаров Нұрлан - сш.им.Шайжунусов.а

       Не подтвердили свои знания  выпускники из школ Преображенка, Ауэзова, Абая (Бастауши).

      Аттестат с отличием получили 3 учащихся района Кусманова Алуа (Преображенская ), Аккузинова Камила (Самарская сш№1), Дәүтбай Дәүрен (Самарская сш №1).
        Наивысший результат по району в 2014 году – 122 балла показала  учащаяся Самарской сш № 1 – Аккузинова Камила, 118 баллов  - учащаяся сш.им.Жансугурова Мукатаева Акбота,  112 баллов набрали выпускники  Зарыпханов Т. (сш.им.Болганбаева), Бекбердинова А. (Кокжайыкская сш), Гармашова В.(Кокпектинская сш).  111 баллов набрала выпускница Преображенской сш –Кусманова А. Всего  более 100 баллов и выше набрали 20 выпускников района.
4  выпускника получили 5 двоек. Из них 3 двойки  по математике, 1  двойка по русскому языку, 1  двойка по биологии.
На основании пункта 21 «Типовых правил текущего контроля успеваемости» от 18 марта 2008 года №125  для этих учащихся будет проведена повторная итоговая аттестация по соответствующим предметам в форме экзамена в школах.

    Главный результат нашей работы – воспитание молодого поколения, которое станет  светлым будущим нашей независимой страны. 
Успехи в образовании – это достижения в науке,  а достижения  в науке – родник инновационного развития.  То, что наша страна может стать конкурентоспособным государством через воспитание качественного высокообразованного поколения – это аксиома, которая не требует доказательств.  Также бесспорно, что поколение, получившее качественные знания, является основой формирования  интеллектуальной нации.  

Позвольте от всей души поздравить Вас с предстоящим началом нового учебного года!

Крепкого здоровья и творческого вдохновения Вам, любви и признания ваших учеников, блогополучия Вам и вашим семьям, мира и процветания нашей родной земле.

Пусть каждый педагогический коллектив найдет эффективные пути воплощения новых идей для дальнейшего развития. Желаю Вам творчества, оптимизма и вдохновения, способных и благодарных учеников.

Read more

30 АВГУСТА – ДЕНЬ КОНСТИТУЦИИ

Article Details

30 августа - день принятия Конституции на республиканском референдуме в 1995 году объявлен государственным праздником - Днем Конституции Республики Казахстан.

Конституция Республики Казахстан - как основной закон страны отражает волю народа Казахстана, его стремление к утверждению страны «в качестве демократического, светского, правового и социального государства, высшими ценностями которого являются человек, его жизнь, права и свободы.

         По признанию президента Казахстана Нурсултана Назарбаева, Конституция Казахстана есть основание свободы. Так, Конституция дала народу в Казахстане самое главное — право выбора. 

         По форме государственного устройства Казахстан провозгласил себя унитарным государством с президентской формой правления. На основе ключевых положений Основного закона были проведены важные для страны преобразования: построение рыночной экономики и основ демократического общества. По классификации Всемирного банка Казахстан перешел в группу стран с доходами выше среднего уровня. Благодаря росту экономики реализуется конституционное право граждан на получение бесплатного, установленного законом объема медицинской помощи. Конституция гарантировала, и государство в полном объеме обеспечивает получение бесплатного среднего образования в государственных учебных заведениях. Гарантировано также получение на конкурсной основе бесплатного высшего образования. Что касается вопросов социального обеспечения, то, опираясь на динамичный экономический рост, государство ежегодно повышает размеры пенсий и пособий.

         В Основном Законе четким юридическим языком изложены общие ценности, понятные и близкие всем казахстанцам. Это святость, неприкосновенность и неделимость казахстанской земли, на которой живут в согласии и дружбе 140 этносов и 46 религиозных общин. Это жесткий запрет на дискриминацию граждан по мотивам пола, расы, национальности, языка, религии и иным признакам. На этой основе обеспечиваются главные конституционные принципы - мир и стабильность, экономическое развитие на благо всего народа.

         При обеспечении справедливости, прав и свобод человека и гражданина, составляющих суть демократической системы, весьма велика роль судебной власти. Поэтому с принятием Конституции в Казахстане была провозглашена независимость судебной власти и положено начало судебно-правовой реформе. Реформы судебной сферы за годы независимости были направлены на достижение единой цели - сделать правосудие доступным, более объективным, оперативным и предусматривали мероприятия по изменению судоустройства и судопроизводства, укреплению правового статуса судей, состязательности, расширению возможностей для участников процесса. Историческая роль этих преобразований заключается не только в совершенствовании процедуры отправления правосудия, но, прежде всего, в их значении для эволюции политической, экономической и социальных сфер: формировании рыночных отношений, либерализации взаимоотношений общества и власти, повышении уровня законности, расширении правового статуса личности, эволюции общественного сознания.

         Действие Конституции на всей территории республики означает прежде всего то, что казахстанское общество и государство живут и должны развиваться в русле тех гуманитарных ценностей и того конституционного строя, которые закрепила Конституция.
Проводимые реформы в Казахстане, направленные на повышение качества государственных услуг, укрепление взаимодействия между государством и гражданским обществом, социальную и правовую защищенность населения, сохранят внутреннюю стабильность и согласие в обществе и наша Конституция в полной мере этому способствует.

Р.Келиспаева, ведущий специалист районного суда №2

Read more

КОНСТИТУЦИЯ В МОЕЙ СУДЬБЕ

Article Details

Клара Шаиргазина,  акимСарыбелского сельского округа:

-«Мы, народ Казахстана...» - в этой фразе, открывающей нашу Конституцию, сосредоточена вся глубина исторической преемственности многих поколений, которые стремились к возрождению государства, построению нового справедливого общества. Государство - это не только территория, единство граждан, институты власти, но и Конституция, сосредотачивающая на своих страницах опыт предыдущих поколений и надежды на лучшее будущее.

30 августа исполняется 19 лет со дня принятия действующей Конституции Казахстана. В этот день, в 1995 году состоялся высочайший акт непосредственного волеизъявления казахстанцев, подавляющее большинство которых сказало «да» новому Основному Закону. Как отметил Глава государства, «с полным основанием можно сказать, что автором Конституции является народ Казахстана».

 

КамилаАпсадыкова, врач-интерн Государственного медицинского университета г.Семей:

- Родился новый человек. И с первой же минуты появления на свет его жизнь, здоровье, мирный сон и радости охраняет Основной Закон нашего государства - Конституция. В светлое сентябрьское утро подросший гражданин с букетом цветов и ранцем идет в школу, чтобы воспользоваться своим правом на образование.  Оно обеспечивается государством бесплатным обучением, бесплатными учебниками, светлой просторной школой, спортивными залами и лабораториями, библиотеками и наглядными пособиями. Звучит первый звонок. Он призывает не только сесть за парту, он напоминает об обязанности, которая возлагается на юного гражданина Конституцией. Первая очень серьезная обязанность - прилежно учиться,  получить среднее образование. Гражданин обязан стать образованным, много знающим человеком. Каждый  гражданин нашей страны обязан соблюдать Конституцию РК, уважать права, свободу, честь и достоинство других лиц.

 

Альфия Редькина, старший судебный исполнитель:

- С первых лет обретения независимости Казахстаном избран путь демократического развития.В основном Законе  Республики Казахстана – Конституции закреплено: « Каждый имеет право на судебную защиту своих прав и свобод. Каждый имеет право на получение квалифицированной юридической помощи. В случаях, предусмотренных законом, юридическая помощь оказывается бесплатно».
После принятия в 1995 году Конституции Республики Казахстан в обществе начались процессы, приведшие к кардинальному изменению социальной и политической обстановки в стране. Демократизация политического режима значительно расширила круг социальных возможностей, предоставляемых личности обществом. Следствием этого явилось существенное усиление роли прав и свобод человека и гражданина в правовой системе Республики Казахстан, расширение системы их гарантий, появились новые механизмы защиты прав и свобод личности.

 

АлияЕрежепова, пенсионерка, с.Самарское:

 

 - Ежегодно 30 августа в Казахстане отмечают День Конституции Республики Казахстан в ознаменование дня, когда в 1995 году на общенациональном референдуме была принята Конституция. Дополнения и изменения в Конституцию вносились в 1998 и 2007 годах. Главное, что дала Конституция народу Казахстана – право выбора.Президент Казахстана Нурсултан Назарбаев признал Конституцию основанием свободы. 30 августа в Казахстане традиционно проходят массовые гуляния, концерты, звучат поздравления с днем Конституции Казахстана.  Много прав записано в Конституции. Это право на жизнь, личную свободу, отдых, на охрану здоровья и так далее. Но наряду с правами, есть и обязанности человека. Это сохранять природу, бережно относиться к природным богатствам, уважать права и свободу, честь и достоинство других лиц, уважать государственные символы.

Read more

ТІРЕК ЕЛДІ МЕКЕННІҢ БІР КҮНІ

Article Details

БОЛАШАҚТЫҢ ҚАМЫ ҮШІН

  Бала болашағым деп ойлайтын ата-ана оның сәби кезінен жан-жақты дамуына көңіл бөледі. Ол үшін ең алдымен отбасындағы тәрбие мен мектепалды даярлық және тәрбие ошақтарының бірлескен жұмысына жете мән беріледі.  Бұл орайда ауданда бүлдіршіндерді мектепке дейінгі тәрбиемен қамту  бойынша жетістіктер бар. Биылдың өзінде Қ.Аухадиев және Теректі ауылдық округтерінде жекеменшік балалар бақшасы пайдаланылуға берілгелі отыр.

  Преображенка ауылындағы іргелі шаруашылық басшысы, аудандық мәслихаттың депутаты Е.Т.Қойгелдин ауылда бос  тұрған бұрынғы кеңшар кеңсесі, кейіннен дәрігерлік амбулатория болған ғимаратты қайтадан жөндеп, елу орындық балабақша жасауды қолға алған. Мұнда қызу жұмыс жүріп жатыр. Құрылысшылармен бірге балабақшаның құралып үлгерген қызметкерлері де еңбек етуде. Олар көркемдеу жұмысына белсене қатысып жүр.

-Балабақшада екі топ болады. Оларға тәлім –тәрбие беретін педагогикалық  құрам мен қамту қызметкерлері жасақталып қойды. Тәрбиешілердің барлығы да арнайы білімді,жас мамандар, олардың екеуі «Дипломмен -ауылға» бағдарламасы бойынша келді,-дейді балабақша меңгерушісі Г.Тұрлыбекова.

 Екі топқа арналған бөлме, ас үй, әдістемелік кабинет, гигиеналық , кір жуатын бөлме – барлығы да қарастырылған. Оларға арналған жиһаздар, тұрмыстық техника жеткізіліп, орнатылып жатыр. Аулада балаларға арналған ойын алаңдары мен әткеншек және басқа да ойын құрылғылары орнатылады, айнала жасыл желекпен көмкеріліп, безендіріледі. Ержан Тұрсынханұлы құрылыс басында болып, бақылау жасап тұрады.  –Біз бұл жобаға бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі бойынша   өзіміздің қаражатымызды салып отырмыз. Бұл жұмысқа ауылдың кәсіпкерлері де атсалысып жатыр. Біздің ауылдың балалары да заман талабына сай тәрбие мен білім алуға тиіс,-дейді шаруашылық басшысы.

 

 

ҚЫС АЗЫҒЫН ЖАЗ ҚАМДА

 Шаруасы өрге басып тұрса да, биылғы қуаңшылық салдарынан тек қана 9 мың гектар алқаптан өнім күтеміз деп жасырмайды Ержан Тұрсынханұлы. Агротехникалық шаралардың қатаң сақталуы ғана осынша алқапты сақтап қалуға мүмкіндік берді. Шарушылық үшін маңызды науқан мал азығын даярлау болып табылады. Өйткені аудандағы жалғыз тауарлы-сүт фермасы осында орналасқан. Автоматтандырылған неміс қондырғысы орнатылған бұл ферма іске қосылған. Қазір мұнда 550 бас сиыр сауылады. –Біз шаруашылықтың бұл инновациялық жобасын жетілдіре түсу үшін ең қажеттісі сауылатын сүт мөлшерін төмендетпеу болып табылады. «Сиырдың сүті – тілінде»- демекші, оларға жем-шөппен бірге сүрлем аса қажет. Сондықтан сүрлемдік жүгері өсіруге жете көңіл бөлінеді,-дейді Е.Қойгелдин.  «Өрнек» ЖШС аудандағы іргелі шаруашылықтардың бірі. Жыл сайын техниканы да жаңартып отыратын да осылар. Ұзақ жылдар бойы «Қазагроқаржы» АҚ-мен сенімді серіктестік орнатқан шаруашылық биыл да бірнеше комбайн, жем-шөп тарататын қондырғы және басқа да техника алған. Ең басты жетістіктері өндірілген өнімді қамбаға тазалап құю үшін жаңа қырман орнату болып тұр.

 Қырман басында шаруашылық жөніндегі меңгеруші Ш.Искаковтың басшылығымен қырман меңгерушісі С.Холодков бастаған жігіттер соңғы жұмыстарды атқаруда. Қуаты сағатына 150 тонналық алып қондырғыны орнатуда ағайынды Закировтар, И.Шнайдер,С.Аязбаев,О.Кривых,В. Бабов және бақалары қысқа мерзімде аяқтады. –Орақты жаңа батап жатырмыз, енді аз күнде жұмыс қызады, біз де жаңа астықты қабылдауға дайын болып қалдық,-дейді Шәміл Ғаппасұлы.- Жаңа қондырғымен жұмыс жеңілдеп қана қоймайды, дәнді дақылдардың тазалық сапасы да артады, әрі көп үнем болады. Жұмысшы күші де азайып, тек қана операторлар жұмыс істейді. Заманауи техникамен жұмыс істеу уақыт талабы.

 Шаруашылықтағы бұл да бір жаңа инновациялық жоба болып отыр.

ДЕНСАУЛЫҚ-ЗОР БАЙЛЫҚ

Округ тұрғындары үшін асыға күткен тағы бір жаңалық-жаңа дәрігерлік амбулаторияның құрылысы. Дәрігерлік амбулаторияның орналасқан аумағы 362 шаршы метрді құрайды. Облыстық бюджеттен бөлінген 130 млн теңге жұмсалған бұл әлеуметтік нысанның құрылысы аяқталуға жақын. Соңғы әрлеу жұмыстары аяқталған бөлмелерге жиһаздар орналастырылып жатыр. Сонымен бірге өрт қауіпсіздігі дабылы тартылуда. Бір-екі күнде аулаға асфальт жабынды да төселеді деп күтілуде.

  Округ әкімі Д.Қойгелдиннің айтуынша, құрылыс жұмысы әкімшілік, «НұрОтан», авторлық және техникалық бақылауда тұр. Құрылыс бөлімінің де тарапынан бақылау күшті. «Белгіленген уақытынан кешеуілдегенімен, мердігерлер бар күш-қуатты жұмсап, мерзімінде аяқтауға тырысуда»,-дейді ол. Амбулаторияға бас дәрігер де жаңадан келген. Жас маман М.Тоқпаева «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы бойынша, қала  тұрғыны бола тұрып  ауыл ға қоныс аудармақшы. Жергілікті билік оған тұрғын үй мәселесін шешуді алдыңғы кезектегі мәселелердің бірінен санайды.

«МЕКТЕПКЕ ЖОЛ»

 Биыл Қ.Аухадиев атындағы орта мектепте де жаңалықтар баршылық. Соның ең бастысы – бірыңғай мектеп формасын енгізу болып отыр. «Біз самарлық білім ошақтары секілді оқушылардың бірыңғай киіммен жүруі керектігін шештік. Қазірдің өзінде 120-дан артық киім әкелінді. Таяу күндері қалған формалар да жеткізіледі»,-  деп бөліседі жаңалықтарымен Дәурен Бақытжанұлы.

 Оқушыларға арналған киім үлгілері әдемі, бағасы да қалта көтерерліктей, қыз балаларға арналғаны 5000, ал ер балалардікі 2,5 мың теңгеден аспайды. Бір оқушыны киіндіру үшін бұдан екі есе шығын жұмсалатынын есептесек, преображенкалықтардың бастамасын құптамасқа болмас. Тұрмысы төмен отбасыларына көмек те қарастырылп отыр.

 Округтің тұрғындары да ауылдағы атқарылып жатқан барлық жұмыстардан тыс қалмай, барынша атсалысуда. Ауыл қайнаған жұмыс ордасы десе болғандай. «Дегенмен де, кейбір жатып ішер жалқауларымыз да жоқ емес, бірақ, оларға қарап біздің жұмысымыз тоқтап қалған жоқ, олардың белсенділігін арттыру үшін ауылдағы қоғамдық ұйымдар әңгіме өткізіп жатыр. Тентектерімізді де түзетуге уақыт тауып отырған жайымыз бар»,-дейді округ әкімі.

Клара НҰРПЕЙІСОВА

Read more

КӨКПЕКТІНІҢ ТАРИХЫ

Article Details

Қалиқан Алтынбаевтың «Көкпекті» кітабының 14-бетінде; «Швец жолдаған архив деректері бойынша Көкпекті казак - орыс бекінісі 1763 жылы салыныпты» – деген. Құжат көзіне сілтемесі жоқ, үзілді-кесілді ақпарат бар. Мұндай ақпаратты кітапқа кіргізу оңай да, ал атақты ақынымыздың сөзін жоққа шығару қиынырақ болатын көрінеді. Осы уақытқа дейін, Көкпектінің тарихын ешкім құжат арқылы жаза алмай жүр. Менен де ауық-ауық оқушы қауым осы туралы сұрап қояды, бірақ қолымда құжат болса да, оны жазудың сәті енді түсті. Н.Коншиннің мақаласын қазақшаладым, менің қосымшаларым осындай курсивпен жазылды. Коншиннің мақалаларының ең құндылығы, оның қолында бүкіл Семей облысы архивының құжаттары болған. Сондықтан Коншин қазақ даласындағы болған оқиғаларды, көзі көргендей, құжат негізінде жазған.

«Көкпекті округының ашылуына» деген еңбегінде:

Көкпекті немесе Кокпектинск – өткен ғасырдың 30-40 (1830-40) жылдары Семей облысының батысында Орыс-Қытай шекарасындағы ең басты әскери бекеті, ал қазір шамалы ғана (заштатный) қала.

Менің бұрынғы шыққан «Аякөз округінің ашылуына» деген мақаламда айтылғандай, өткен ғасырдың 20-жылдарында қазақ руларының болыстары, басшылары арасында, бітпейтін итіс-тартыстың салдарынан, осылардың өкілдері қазақ даласында, 1822 жылғы ережеге сәйкес, округ ашу туралы біршама талап қоя басталды.

Соған байланысты, қазақ сұлтандары бір-біріне шағым түсіріп, жиі-жиі, өздерін қолдаушы әскери күш сұрай бастады.

Батыс  Сібір әкімшілігінің шет ел қазақтарының ісіне белсенді түрде қол сұғуы, әсіресе, орыс қожалығын қазақ даласына қарай кеңейтуді қолдайтын, Батыс Сібір Генерал-Губернатор міндетіне генерал-лейтенант Н.А.Вельяминовты, 1827 жылы сайлаған кезден басталды. Өзінің ұсынысына жоғарғы жақтың жаңа округ ашуға рұқсат алып, Омбы облысының бастығы генерал-лейтенант де Сент-Лоранға, Ертістің арғы жағына, Қалба тауының маңына отряд жіберуге нұсқау береді.

Қазақтардан ешқандай қарсылық көрмеген орыс отряды, Көкпекті өзенінің бойына келіп, тоқтайды да, 1830 жылы сол жерге бірнеше ағаш үй салып, оның атын, өзенге ұқсатып Көкпекті қояды.

Орыстардың бұл Зайсан жазығына келіп орналасуы, бір бекеті осы жаңадан салынған елді мекеннен алыс емес, Бөкен деген жерде орналасқан қытайлықтардың, үлкен наразылығын тудырады.

1831 жылы, шекарадағы бекеттерін аралауға, Шәуешектен шыққан қытайдың амбаны, Көкпектіде тұрған сотник Недорезовке, өзінің шенеуніктерін жіберіп, Қытай қоластына қарайтын, Ханғожиндердің  жаз жайлау жеріне кіріп алған орыстардың, жерді босатуын, бірнеше мәрте, болар да болмай талап етеді.

Қытайлықтардың бұл ұсынысын Недорезов орындаудан бас тартып, оған жазбаша: өздерінің Ресейдің жоғарғы бастықтарының нұсқауымен келіп отырғанын және олардың бұйрығынсыз кете алмайтынын айтып, жауап береді.

Амбань оған ешқандай да жауап бермей, бірақ, кейінірек Батинский бекетінде, Бұхтарма әскери балықшыларының бақылаушысы хорунжий Корниловпен кездесіп, орыстардың қытай жерін басып алғанын айтып, шағымданыпты. Тіпті оларды Көкпекті өзенінің бойынан күшпен қуып шығамын депті.

Әрине, қытай амбаны айтқан қоқан-лоқысын орындаған жоқ, бірақ қытай шенеуліктерінің Көкпектіге келіп кеткені, қазақтардың арасына тез тарады. Орыс отрядын қуып шығу үшін, қытайдан 500 тіпті, 1000 кісілік әскер шығыпты, олардың алды келіп те қойыпты, деген сияқты қауесет те айтылып жатты. Осындай өсектің салдарынан кей кезде, мысалы Матай болысы (Қарауыл-жасық болар), 10 казак отрядымен барымташыларды қуып келе жатқан урядник Рагозинді, өз жерінен өткізбей де қойыпты. 

Осы секілді көптеген жағдай, шетел шекара әскери отрядының бастығы хорунжий Ньюхалевті, тым мазасыз болыстарды аралап, ешнәрсеге елең болмаңыздар деп, тыныштандыруға мәжбүр етті. Матай болысына барғанда, Ханқожа сұлтанның ұлдары Жанбөбек пен Сыбанқұл осы болысқа жақын жүретінін және олардың қытайлықтармен тұрақты байланысы бар екенін естіді. Саржомарт болысынан қайтып келе жатып, Себі мен Ағынықатты бекеттерінің арасында, қарауыл-жасықтармен бірге қытайлықтарды кездестірді. Олардың айтуынша қарауыл-жасықтар қытайлықтардың Бөкен және Құлынжон бекеттеріндегі жылқысын «Қытайлықтардың өтінішін сыйлағандықтан» – (Ньюхалев Омбы облыс бастығына осылай деп жазыпты), бағып жүрген көрінеді.

Ал өздерін Қытай мемлекетінің құзырындамыз деп санайтын қарауыл-жасықтар  біздерге «бұл жерден тезірек Қалбаға қарай, ең кемінде 30 верста кетіңдер» деп бұйрық берді.

«Қазақтар, қытайлықтардың бұл жерді өз билігінде сақтай алмайтынын байқап, Ресейдің қол астына кіргісі келетіндіктерін және қытайлықтардың өзіне «біздің жайлауымызды қорғап, кейде малымызды барымташыларды қуа алмасаңдар, онда бізді өзіміздікі деп, ешқашан айтпаңдар» депті. (Өткен ғасырдың 20-40 жылдары сұлтан Ханғожиндер Аякөз және Көкпекті қазақтарының ішіндеайтарлықтай беделді орын алды. Бұлардың орыс әкімшілігінің Аякөз округін ашу және ұйымдастыру кезіндегі қарсы әрекеттері менің «Аякөз округінің ашылуына» деген мақаламда толық баяндалған).

Қарауыл-жасықтардың Қасаболат және Дүйсен тармағынан шыққан, 1918 жылы Орыс үкіметінен старшын атағын алған екі биі, және Бұрынбай орыстардың қоластына өтпекке тілек білдірді, тек Ньюхалевтің келесі келген кезінде» (Бұл Ньюхалевтің Омбы облыс бастығына жазған хаты).

Ньюхалевтің шекарада болған уақиға туралы хабарын алған Омбы облысының  бастығы де Сент-Лоран,  оған, қытайлықтарға өздерінің Көкпектіге келген себебі туралы  жазбаша жауап бергені үшін, Недорезовке «өте қатаң сөгіс» бер деп бұйырды. Келешекте қытай шенеуліктері қайта келсе, оларға өте-мөте сыпайылық  көрсетіп, егер тағы да мекен туралы сөз болса, бізді жоғарғы бастықтарымыз қазақтардың арасында  байсалдылық, тыныштықты сақтау үшін жіберіп отыр десін. Ньюхалевтің өзіне де Сент-Лоран, Қытай мемлекетінің наразылығына ұрынбау үшін, қытай қоластындағы қазақтармен ешқандай байланыс жасамауын тапсырды.

Батыс Сібір генерал–губернаторына барлық жағдайды хабарлай отырып, де Сент-Лоран: «Егер Қытай шындығында бізді бұл жерден қуу үшін отряд жібере қалса, бізге қандай бұйрық бересіздер, соны хабардар етсеңіз», – деп сұрақ қойыпты.

Де Сент-Лоранның өз ойы бойынша, «Біздіңше, бір ыңғайлы сылтау тауып, отрядты қытай қоластындағы қазақтардың жерінен алшақтау, басқа жерге өзіміз көшіріп қойғанымыз дұрыстау болар еді. Әйтпесе, қытайлықтардың талабы арқылы көшсек, қазақтардың арасында бұрыс сөз болмас еді», – депті.

Бұл сұраққа Вельяминов, де Сент-Лоранға: «Ньюхалев отрядымен қытайдың бекеттерінің қасына барған кезде, өзінің абайсыз ісімен оларды ренжітіп алып, сол арқылы қытайлықтардың қоластындағы қазақтардың наразылығын тудырып, қытай қоластында қала беруді артығырақ көретіндей ой тудырмау керек», – деп, үнемі айтып отыру керек депті. Тіпті, жоғарыда айтылған Ньюхалевтің Себі бекетінің қасында, қытайлықтармен сөзі, Генерал-губернаторға тұрпайы көрінді. Ол Ньюхалевке ескерту жасап: «Ресей мен достық қарым қатынастағы мемлекеттердің қоластындағы адамдарымен дөрекі сөйлеп, ақылға сыйымсыз қылық жасамау керек», – депті.

Ал де Сент-Лоранның тура қойылған «Егер Қытай бізді бұл жерден қуу үшін отряд жібіере қалса не істейміз?» – деген сұрағына, Генерал-губернатор өзі де не істеу керек екенін білмеген болар.

Қытайлықтар Көкпекті өзенінің бойына келіп орыстардың жер иемденгеніне қарсы болып қана қоймай, 1830 жылы округ аша бастаған Аякөз жағының қазақтарының арасына, бар ынта-жігерімен іріткі сала бастап еді. Сондықтан, Генерал-губернатор өз бетімен қытайға қарсы әрекет жасауға бата алмай, 1831 жылы қыркүйек айында, қытайлықтардың Көкпекті мен Аякөз жеріне дәмелі екенін Вице-Канцлерге хабардар етіп, оның: «Мархабатты Император, қастандық істелген жағдайда алған жерімізді қытайға босатып берейік пе, әлде тойтарыс беруге ризашылығын бере ме екен?» соны біліп беруін сұрапты.

Генерал-губернатордың қозғалған сұрағы жалпы Сібір және Азия комитеттерінде, 28-желтоқсан 1831 жылы қаралыпты.

Менің «Аякөз округының ашылуына» деген мақаламда айтылғандай, комитеттер қытайлықтардың талабы орынсыз деп тауып шешті:

1. Қазақтардың шекарасы, Қытай мемлекетімен жасанды (формально) арақатынас жағына кірмейді. Ол туралы Трибунал бізге, не Иркутскінің губернаторына арақатынасқа шықпаса.

2. Батыс Сібірдің Генерал-губернаторына нұсқау беріледі:

1) Көкпекті шатқалындағы және Аякөз округындағы біздің отрядтарды сол тұрған жерінен тапжылтпай, ерекше бұйрықсыз, одан әрмен қытай шебіне қарай да жылжытпау керек.

2) Егер ойламаған жерден Қытай мемлекеті мәселені түсіндірмей тұрып, қытай шекарашылары күш көрсетіп, отырған орнымызды қалдыр десе, онда ол қимылды мемлекеттің ісі емес, тек жергілікті шенеуніктердің өз бетімен жасаған қимылы деп қарап, оларға біздің мемлекет пен Қытай мемлекеті бейбіт және достық қарым-қатынаста екенін және жергілікті қарауылдың алдына қойылған бұйрық, бір жағынан береке-бірлікті сақтау, екінші жағынан, екі мемлекеттің келісімі болмаса, отырған жерін қорғап, сақтап қалуы керек екенін мықтап тұрып түсіндіруі керек. Егер бұл айтылғандарға күш көрсетушілер, құлақ аспаса, тек күш жағынан үстем болса ғана, шегінуі керек.

Жоғарыда аты аталған комитеттердің ортақ қатысу журналын, 9 қаңтар 1832 жылы Ұлы мәртебелі тақсыр қарап, 14-қаңтар күні комитеттер шешімге келді:

«Журналдың көшірмесі Батыс Сібір Генерал-губернаторына орындау үшін хабарлансын, ал Вице-канцлер мен Шығыс Сібір Генерал-губернаторы ол туралы мағлұматтандырылсын.

Жоғарыдағы комитеттердің шешімін, Генерал-губернатор Омбы облысының бастығына хабарлап, бұрыннан одақтас қарым-қатынастағы Қытай мемлекетімен  достықты қатаң сақтап, олардың наразылығын тудыратын ешқандай сылтау туғызбай, қытай қарауылы мен шенеуліктерінің көзіне түсетіндей әрекет жасамай, олардың шекарасынан аулақ жүріп, сонымен қатар комитеттердің шешіміне сәйкес, орнығып алған жерлерін бермей, олардың да жеріне кірмеулері, заң жүзінде қатаң қадағаланатынын ескертті. Егер қытайлықтар айтылған пікірге місе тұтпай, күшпен отырған жерлеріңнен қуамыз десе, шамалары келгенше, егер сан жағынан басым болмаса, тойтарыс беру керек.

Ньюхалевтің де Сент-Лоранға жедел берген құпия хабарына қарағанда, қытайлықтар Көкпектідегі орыс отрядын, қуып шығу қаупін туғызбаса да, көпке дейін мазалапты. Төменде мен Ньюхалевтің құпия хабарына толық тоқталамын. Меніңше, онда қытай мен орыс шекарашыларының арасындағы қатынасы жақсы суреттелген.

15 маусым 1931 жылы, Ньюхалев болыстарды аралап келген күні, қытайдың Бөкен бекетінің басқарушысы галдай, достық ретінде ме, әлде басқа шаруасы бар ма екен, «аман-сәлем үшін» екі қалмақты жіберіп, «отрядтың хал-ахуалын» сұратыпты. Оған жауап ретінде, Ньюхалев те өз кісілерін жіберіп, естуінше оның «қант пен шарапқа мұқтаждығын» ескеріп, Ньюхалев оған оның «мұқтаж заттарын» да жеткілікті мөлшерде беріпті. Сонан соң, Ньюхалевтің шақыртуымен, екі жұмадан соң, галдайдың өзі, қасына 10 төменгі шенді адамын ертіп, келіпті. Ньюхалев оны тиісті сый-сыяпатпен өз пәтерінде қарсы алыпты. Сөз арасында галдай, «Шәуешек амбаны жарлық етіп, орыс отряды Көкпекті бойында әлі отыр ма, біздің уаң, сұлтан Ханхожиндер  мен қарауыл-жасықтардың келешек қыстауына қыспақ көрсетпей ме, деп сұрады», - дейді. Ньюхалев ондай қимыл болмайды деп галдайды сендіріп, онан соң «шай, арақ, қонақасы» беріп, қасындағы адамдарына да шеніне сәйкес күтім көрсетіпті. Кетерінде галдайға киім тігіп кию үшін вельвет сыйлапты, ал сотник Недорезов онан бұрын галдаймен танысып, оған жорға ат сыйлаған екен.

Үш күн өткеннен соң, Ньюхалев, Недорезов және толмаш Корнилов бір урядник және 3 казак ертіп, қарсы қонаққа барыпты. Бұларды да жақсы қарсы алып, достық қатынастарын сөз етіп, шай, өздері жасайтын шараптарын құйып, қонақасы беріпті.

Қытайлықтар келесі жолы 1832 жылы сәуір айының аяғында, 6 галдай, және 15 төменгі шенді адамымен келіпті. Ньюхалев бұларды да тиісті сый-сыяпатпен бәр пәрменімен құрметтеп, әскери тәртіппен қарсы алыпты.

Галдайдың басшысы Ньюхалевке: «бізді амбанымыз, тек бір ғана, орыс құрылыстарын бұл жерден алып тастау тапсырмасымен жіберіп отыр. Себебі қытай мемлекетіне бағынышты қазақтар мен олардың сұлтандары, әсіресе Ханхожиндер осы туралы шағым түсіріпті», – деді.

Ньюхалев оған, қазақтардың наразылығы орынсыз, біз тіпті қытайлықтардың талабына сәйкес, құрылысымызды өзеннің арғы жағынан екінші жағына қарай көшіріп, қайта салдық .Орыстардың құрылысы өте үлкен болмаса да, әр жаз сайын үйлерімізді қайта-қайта көшіре беру бізге де қиындыққа соғады, біздің үйлер қазақтардың киіз үйі емес қой деп, өз сөзін дәлелдеуге тырысып бақты.

Сонан соң әңгіме «қызметке қатыссыз басқа ағымға түсіп», аяқ жағы галдайларға арналған қарапайым сый табақ-шәй, арақ, қонақасына айналды. Қытайлықтардың төменгі шендері де, өз шамаларына қарай күтілді. (Шын мәнінде үйлерді көшірудің нағыз себебі, Көкпекті өзені тасыған кезде, тасқын су үйлерін алып кету қаупінен еді).

(Жалғасы бар) 

Сыдықов Мүсәйіп Қыдырқанұлы, шежіреші, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Алматы қ., Қазақстан

Read more

«ДЕНСАУЛЫҚ ЖОЛЫ» АКЦИЯСЫ АЯСЫНДАҒЫ ИГІ ІСТЕР

Article Details

Бүгінгі таңда қазақстандықтар үшін елімізде көптеген игі шаралар атқарылуда. Солардың бірі «Денсаулық жолы» акциясының өткізілуі. Бұл тұрғыда біздің аудандық ауруханада атқарылып жатқан жұмыстар мен қолға алынған шаралар аз емес. Соның бірі – Елбасы белгілеген «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру. Осы тақырыпта аудандық орталық аурухана басшысының орынбасары Әсем  Төлеуғазықызымен әңгімелескен едік.

 -Барлық ауылдар заманауи диагностикалық аппаратуралармен жабдықталмаған,  мамандар мен кадрлық проблемалар да бар. Ауыл тұрғындары дәрігерге қаралу үшін ауданға, кейде тіпті облыс орталығына баруға мәжбүр. 2011-2015 жылдарға арналған осынау «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іс жүзінде жүзеге асырудың маңызы аса зор.Орталық аудандық  аурухана  басшысы Рауфа Сафиоллинованың бастамасымен аудан әкімі, орталық аурухана және Семей қаласындағы Клиникалық Диагностикалық орталықпен бірлесе отырып, үш жақты келісімшарт жасалды.Осы арқылы жұрт арасында әлеуметтік зауал болып отырған туберкулез, обыр яғни, қатерлі ісік, сусамыр, асқазан аурулары, нерв жүйесінің арулары, жүрек -қан тамырларның аурулары секілді факторлардың жолын кесу көзделуде.Осындай мақсатта ең алдымен ауыл тұрғындарының профилактикалық – медициналық тексеруден өту (скрининг) белсенділігін арттыруға күш салынуда. Бұл ретте денсаулық сақтау басқармасы алға қойған міндеттерді басшылыққа ала отырып, облысымыздағы 14 ауданның тек екеуін Жарма және Көкпекті аудандарын жылжымалы медициналық кешен аралап шықты. Өйткені біздің аудан мен Жарма ауданы ғана Диагностикалық орталықтан ауыл тұрғындарының денсаулығын сақтау мен нығайту мәселесіне сонымен қатар,  әлеуметтік мәні бар аурулардың алдын алу мақсатында мамандарды шақыртқан болатын. Дәрігерлер жоғары білікті мамандардан жасақталған бригадалардың алыс ауылдарға жасап отырған бұл сапары - ауыл тұрғындарына, басқа жаққа бармай-ақ, кеңестер алуға мүмкіндік беретінін атап көрсетуде. Медициналық бригаданың құрамында эндокринологтар, акушер-гинекологтар, хирургтар, онкологтар мен узиолог, неврапотолог сияқты облыстық салауатты өмір салты орталығының мамандары және үш лаборант болды. Лаборанттар компьютерленген механизімдердің арқасында сараптама қорытындысын жылдам әрі сапалы дайындап отырды.Сөйтіп, жылжымалы медициналық кешен Орталық аудандық ауруханада «Денсаулық жолы» акциясы аясында 11-18 тамыз аралығында профилактикалық тексеру жүргізді. Сонымен 5 күн ішінде скрининг тексеруін жүргізу барысында 800-ден астам тұрғын тегін медициналық көмек пен кеңес алды. Акушер-гинеколог күн сайын 40-қа жуық адамды тексерді. Ал,узиологтан 130-145 тұрғын келіп тексеруден өтті. Ауруханадағы осындай акция  кезіндегі шығынды толығымен денсаулық сақтау Министрлігінің төлейтінін есте ұстаған жөн. Демек, емделуші тексерілуден өтіп, ем қабылдағанда өз қалтасынан ешқандай қаржы шығармады.Тағы да бір айта кететін басты мәселе азаматтарды әлеуметтік қорғау басты назарда болғандықтан, зейнеткерлер, мүмкіндігі шектеулі жандар, көп балалы аналар ең алдымен кезектен тыс тегін қаралды.

 Игі іс алдағы уақытта да жалғасын таппақ. «Денсаулық жолы» акциясының  ауыл халқы үшін пайдасы өте зор. Өйткені, ауыл тұрғындарына  медициналық тексерістен өтуі үшін облыс орталығына бармай-ақ, жергілікті жердің өзінде қаралуына мүмкіндік туады. 

Сандуғаш Қажыомарова

Read more

КЕЛЕШЕККЕ ҚҰРЫЛҒАН ҮЛКЕН ЖОСПАРЛАР

Article Details

Ағайынды көкөніс өсіруші Зүлфиевтер біздің ауданымыздағы тұтынушыларды бау-бақша өнімдерімен бірден-бір қамтамасыз етушілер. Олардың қолымен өсірілген сапалы әрі экологиялық жағынан таза көкөністер тұрғындар арасында үлкен сұранысқа ие. Кәсіпкерлердің өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігі көктемде теңге бағамының құнсыздану кезеңінде көкөніс бағасы негізсіз көтерілгенде айқын көрінді. Аудан әкімінің қолдауымен муниципалдық базарды Тоғай Зүлфиев арзан көкөністерін сатылымға шығаруға пайдалануда.

   Тоғай Зүлфиевтің бақшасына қарай апаратын соқпақ жол жіп-жіңішке болып ирелеңдей жетелейді. Жап-жасыл бау боп өрілген жүйектерде көгенделген қиярлар мен қызанақтар, орамжапырақтар мен сәбіздер және картоп өскен алқаптар жайқалып, көздің жауын алады. Бақша алқабының екінші жағында бірнеше адам пісіп-жетілген өнімді қапқа салып жинап жүр. Зүлфиевтердің ең бірінші пісетін дәруменге толы қиярларын жинау үшін бүкіл отбасы мүшелері таң бозынан кеш қарайғанға дейін еңбектенуде.

-Биыл қияр жақсы өнім беріп жатыр, - дейді жасыл бақшаның сүйкімді қожайыны Мехрибану. –Бақша басына таңертең ерте келіп, кеш қайтамыз. Біздің тұрмыс-тіршілігіміздің көзі, жеп отырған нанымыз осы болғандықтан кешке дейін тер төгеміз. Еңбек етпесең, аузың да қимылдамайды.

-Зүлфиевтердің еңбекқор отбасының үлкен-кішісі бақшада жұмыс істейді. Жер өңдеушінің жұмысы өте ауыр. Бәрі қолмен істеледі, - дейді оны қостап, Құлынжон ауылдық округінің әкімі Шәмшібану Шайырғазина.

-Бұл отбасы өздерін өздері қамтамасыз етіп отыр. Олардың көкөністері тек ауданда ғана емес, облыс аумағында үлкен сұранысқа ие. Тоғай Зүлфиевтің балалары да кішкентайынан шаруаға епті. Үлкен ұлы Нұрсұлтан – колледждің студенті, жазда ата-анасына жәрдемдеседі. Қалған үшеуі мектепте оқыса, Джахангер – 4 жаста. Жақында облыс орталығында болған жәрмеңкеде Тоғай Зүлфиевтің қиярлары 80 теңгеден сатылды. Бұл күні қаланың басқа нүктелерінде оның бағасы 200-250 теңге болып шарықтап тұрған еді. Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі аясында Тоғай ауылдық округте өтетін түрлі шараларға үлкен қолдау көрсетіп отырады. Өсірілген өнімдерін төмен бағамен ұсынады.

Мәселен, облыстық жәрмеңкеде керемет сұранысқа ие Зүлфиевтердің өнімдерін барлығы біледі. Көктемде өткен жәрмеңкеде олар қала тұрғындарына картопты 55 теңгеден, орамжапырақты 20-25 теңгеден сатты. Қазіргі күндері Зүлфиевтердің қаншама тер төгіп өсірген көкөністері бақша басынан-ақ арзан бағамен сатылып кетіп жатыр. Олардың жинаған өнімдері отбасына кіріс кіргізіп, жыл бойы аудан тұрғындары балғын көкөністер тұтынғанын қалар едік. Тоғай Зүлфиев несие алмаса, көкөніс сақтайтын қойма салу немесе оны сатып алу еш мүмкін емес.

Оның отбасы 2003 жылдан Құлынжон ауылында тұрған. Өткен жылы олар бақшаға жақынырақ болу үшін Бастаушыға қоныс аударып, үлкен ұрасы бар үй сатып алды.

 –Мен өзім Тәжікстаннанмын. Тағдыр айдап осы аймаққа келдім. 1976 жылы Ахмеровода әскер қатарында қызмет еттім. Әскерден кейін Өскемен қаласында отбасын құрып, тұрып қалдым да құрылыста прораб болып істедім. Аласапыран кезеңде жұмыссыздық орын алғаны белгілі. Бала-шағаны қайтсем де асырау керек болды. Сөйтіп, 2003 жылы маған ауылға келіп көкөніс өсірумен шұғылдануға кеңес берген Казнаковка ауылдық округінің әкімі Күлбибі Жолжақсыновамен таныстым. Бұл сала маған бөтен емес. жермен жұмыс істеу қолымнан келетін. Оның үстіне сол кезде бос жатқан жерлер өте көп болды. Осылайша мен сіздердің аймақтарыңызға келіп, осында біражола қалдым. Өз өмірімді жермен шұғылданумен байланыстырдым.

Бүгінгі күні көкөністердің алты түрін өсірудеміз. Міне, қияр өткізуді бастап та кеттік. Жақында қызанақ та пісе бастайды. Көкөністерді бөлшек саудаман облыстағы «Дина» сауда нүктесіне өткіземіз. Күзде тұрғындарға аса қажетті көкөніс - пияз сатамыз. Содан кейін орамжапырақтың кезегі келеді. Біздің өнімдеріміз Самар ауылындағы муниципалдық базарда жақсы сатылады. Қыста біз барлық көкөніс түрлерін тұрақты бағамен 70 теңгеден саттық. Қазіргі таңда қияр 80 теңгеден жақсы өтуде. Қызанақ 200 теңгеден, 50-60 теңгеден орамжапырақ болады. Жер өңдеу кезінде экологиялық жағынан таза, табиғи тыңайтқыштар пайдаланамыз. Атап айтсам, көң, құс саңғырығы, арамшөптерді құрту үшін гербицидтер қолданамыз.

Биыл аудан әкімі Д.М.Мусиннің қолдауымен Тоғай Зүлфиевке 60 гектар жер телімі бөлініп, оның 35 гектары картоп өсіруге арналған танап, қалған 25 гектарына көкөніс өсіреді. Алғаш рет субсидия алуға құжаттар рәсімделді.

Көкөніс өсірушінің басты мәселелерінің бірі – көкөніс сақтайтын қойма. Қоймаға сақталған өнімдермен қыс және көктем айларында аудан халқын балғын көкөніспен қамтамасыз етіп отыруға болады. Сонымен қоса, жерді талапқа сай өңдеу үшін жаңа техника керек. Жер танаптарын жырту, арықтар қазу үшін мен  техника жалдаймын. Осылайша, тапқан табысымыздың бір бөлігі соған жұмсалады. Жаңа трактор мен қойма біз үшін ең маңызды мәселе болып тұр. Қияр жинау жұмыстарын орындаған адамдарға күніне 1500 теңге төлеймін. Ал, картоп жинағанда одан қымбатырақ, яғни, 2000 теңге төлеймін. Оны да әзірге құрғақ әрі жылы ауа райы тұрған кезде жиып-теріп алу керек. Бүгінгі күні сыйымдылығы 200 тонналық қойма бар. Бірақ, ол жеткіліксіз.

Дүйсенғазы Мағауяұлының қолдауымен тағы бір көкөніс қоймасын сатып алу мәселесі шешілуде. Егер бұл мәселе оң шешімін тапса, аудан тұрғындарын жыл бойына балғын көкөністермен қамтамасыз етуге мүмкіндік аламыз. Оған қажетті құжаттарды даярлауда Кәсіпкерлер палатасы аудандық филиалының директоры Әлия Мұқашева зор көмек көрсетуде.

Келешекте Тоғайдың тек аудан халқын ғана емес облысты да көкөніспен қамту ойында бар. Ол үшін көкөніс өсірушіге жаңа техника мен жер аумағын кеңейтіп, көкөніс отырғызуды арттыру қажет.

-Менің оған мүмкіндігім бар және  ойға алған істердің барлығы да жүзеге асатынына сенімдімін, - дейді Тоғай. – Болашаққа арналған жоспарым өте үлкен. Өйткені, менің шаруа қожалығым бар. Егер жан-жақтан аудан мен ауылдық округ, ауылшаруашылық бөлімі басшылары, туған-туысқандар мен дос-жарандар қолдау көрсетіп жатса, онда жұмыс істеуге деген құлшынысың артып, жаңа жұмыс орындарын ашуға, өндірісті жақсартуға, жаңа технологияларды енгізіп еңбегіңнің нәтижелілігін арттыруға талпынасың. 

 Қанат АПСАДЫҚОВА

Read more

ЕҢБЕКТЕРІ ЕРЛІКПЕН ТЕҢ

Article Details

Ұлы Отан соғысы аяқталып, арада қаншама жылдар зымырап өткенмен оның салған жарасы талай жүрекке түскен дақ боп қалды. Балғын балалық шақтары осынау зұлмат жылдармен тұспа-тұс келген жандар қаншама. Бірі қару көтеріп соғысқа аттанса, енді бірі тылдағы еңбекті үлкендермен бірге бөлісті. Ел басына түскен қиын-қыстау шақта тылда қара жұмысқа жегілген жанның бірі – Ұзынбұлақ ауылының тұрғыны Бейсенбаева Социал әже.

 -Соғыс басталған кезде мен небәрі 7 жаста ғана едім. Нақтырақ айтсам, мен 1934 жылдың 1 маусымда Бұрынғы Семей облысы, Көкпекті ауданы, Жамбыл ауылы,Толағай совхозында дүниеге келген екенмін.Соғыстың алғашқы жылы кім-кімге болмасын жеңіл тиген жоқ. Елдің  еңсесі қатты түсіп кетті. Бас көтерер деген азаматтарымыздың барлығы дерлік соғысқа аттанды. Ауылда бала-шаға, кемпір-шал, келіншектер ғана қалды. «Толағай» колхозынан Балажалдағы мектепке дейін жаяу қатынасып оқитынбыз. Сабаққа барамыз, одан кейінгі уақытта колхоздың жұмысына араласамыз. Шешемізге қолғабыс етіп, солдаттарға жүннен жіп иіріп, жылы қолғап, шұлық тоқып береміз. Істемеген жұмысымыз жоқ.   «Екі қолға бір көсеу»,- дегендей, әр түрлі жұмыс атқардық. Мәселен, шөпті шөмелелеп, фермада сиыр сауып жәрдемдестік.

  Олардың еңбектерін ерлікке бағаламаса болмайды. Толағай совхозынан кейін 1965 жылға дейін Көкпектіде тұрып, отбасы жағдайына байланысты 1965-1975 жылдар аралығында Шұбартауға қоныс аударған. Өмір бойы қара жұмыс істеген, кірпіш құйып, үй сылаған. Кейіннен 1975 жылы Ұзынбұлақ совхозына көшіп келеді.Қазіргі таңда 4 ұл (біреуі қайтыс болды), 2 қыз тәрбиелеп өсіріп жеткізген кейуана. Сексен жасқа тақап қалған Сәкіш (Ұзынбұлақтың тұрғындары апамызды еркелетіп «Сәкіш» деп атайды) апамыз әлі де тың көрінеді. Жүзінен жылылықтың лебі байқалады.-Қазіргі ұрпақ бақытты, ешқандайда қиыншылық көрмей өсіп келеді. Олар осы бейбіт заманның қадірін түсінсе екен. Елімізге амандық, әрбір шаңыраққа бақ-береке, зор денсаулық әрі ырыс тілеймін. Ауылға сыйлы қариямыз мектеп жабылып, ауылдың құлазып бара жатқанын көріп жүрегі ауыратынындығын да жеткізді.

«Есік алдында төбе болса, ерттеулі тұрған атпен тең. Ауылыңда қарт болса, жазулы хатпен тең»,-деген нақыл сөз текке айтылмаса керек. Біздің жарқын болашағымыз үшін тағдыр тауқыметін арқалаған жандар қазіргі таңда саусақпен санарлықтай аз қалды.Көне көз қарияларымызды құрметтеп, сыйлай білейік! Кәріге құрмет, жасқа міндет. Сондықтан да соғыс және тыл ардагерлерін ардақтау – үлкеніміздің де, кішіміздің де парызымыз.

Сандуғаш ҚАЖЫОМАРОВА

Read more

НЕОБОСНОВАННЫЕ ЦЕНЫ – НА КОНТРОЛЬ

Article Details

Одним из поручений акима  Д.М.Мусина является постоянный мониторинг цен на продукты первой необходимости и недопущения их необоснованнного повышения. С этой целью мы провели рейд по некторым  торговым точкам райцентра и воочию ознакомились с ценообразованием на местах.

 Первой отправной точкой явился магазин «Индира», в котором хлеб предлагался по 50 тенге, мука 1 сорта 125 тенге, пакетированное молоко 3.2% 280 тенге, лук и картофель по одной цене – 150 тенге, маргарин - 60  тенге, макаронные изделия 150 тенге, горох и овсяные хлопья по 170 тенге, гречневая крупа – 200 тенге, мясо птицы 550 тенге, мыло 60-70 тенге, стиральные порошки «Тайд» - 280, «Миф» 200 тенге.

 В других торговых точках райцентра картина  не утешительная. Самый дешевый сахар по 190 тенге в магазинах «Жастар», «Самрук», «Достык» «Айдын». В остальных – цена 1 кг сахара намного выше. Если сказать точнее, то в магазине  «Керуен» -  192 тенге, «Три брата» - 195 тенге, «Кешу» - 200  тенге. Особенно завышены цены в магазинах «Аққу»  и «Әли-нұр» по 220 тенге. Мы очень удивились разным ценам одному и тому же товару. На вопрос, почему такие высокие цены, предприниматели ответили, что приобрели их по завышенной цене. Единственное радует, что цены на хлеб  везде одинаковые - 50-65 тенге, социальный хлеб по 45 тенге, на одном уровне макаронные изделия.

Цены на муку также различные, например, в магазинах «Самрук»  и «Достык »1 кг (1  сорт - элита) цена 72-76 тенге, в «Индире» - 125 тенге, в «Аққу» - 115 тенге, в других магазинах весовая мука отсутствует. Не вызывает симпатии и цены на овощи в районном центре.  Картофель продается от 100 до 180 тенге. Если желаете приобрести картофель по самой дорогой цене, то смело отправляйтесь в магазин «Айдын», где его вам предложат по 180 тенге. В остальных магазинах  цена на картофель  колеблется от 130-150 тенге.

Во всех торговых точках стоимость лука, свеклы, моркови от 150 до 200 тенге, но в магазине  «Аружан»  отсутствуют точные цены.  Наряду с этим,  пестрят цены на гречку, пшено, овсяные хлопья, горох. Например, если  в магазине  «Астана» цена гороха 110 тенге, то в других точках – 170 тенге.

Почти все владельцы торговых точек составили меморандум с сельским акиматом о не превышении более 10% надбавки, но после нашего визита в торговые точки, в это верится с трудом. Даже взять самый необходимый товар – соль, цена которого, казалось бы должна быть везде одинакова – 40-45 тенге. Но в «Жастаре», «Фархате», «Әли-Нұре» вам предложат ее  по  50-55 тенге. Сопоставляя эти цифры, о каких доступных ценах  можно  говорить? И такие случаи не единичны.

Если цены будут стабильные, то и население будет довольным и спокойным. А если вы, уважаемые предприниматели, днем и ночью думаете  только о том, как бы побольше «содрать» с покупателя  и опустошить его и без того не толстый кошелек, то это не делает вам чести. А каково будет людям, которые и без того еле-еле сводят концы с концами, а цены будут астрономическими?  Не надо забывать, за счет кого вы поднимаете свой бизнес и живете  с ними бок о бок.

Кор.группа

Read more

ЗА 7 ДНЕЙ ОБСЛЕДОВАНО 800 ЧЕЛОВЕК

Article Details

С 11 по 19 августа в рамках акции «Путь здоровья» команда высококвалифицированных специалистов из КГП на ПХВ «КДЦ города Семей» в центральной районной больнице села Кокпекты провела консультативно-диагностический осмотр населения Кокпектинского района охватом в 800 человек.

В состав команды вошли невропатолог, гинеколог, гастроэнтеролог, терапевт, санолог (УЗИ). В течении недели 5 врачей и 3 лаборанта с новейшим оборудованием, позволяющем проводить анализы  за короткое время, работали с раннего утра и до позднего времени суток. В первые пять дней только на приеме у санолога побывало около 300 человек. Не было свободной минуты и у остальных специалистов. Такой состав врачей из городского диагностического центра был подобран не случайно. Ранее специалистами районной больницы был проведен анализ  наиболее распространенных заболеваний   желудочно-кишечного тракта, гипертонии, онкозаболевании.

Забота о матери и ребенке всегда находится на первом месте.  Именно с этой целью в составе медицинской группы был  акушер-гинеколог, который  провел осмотр и проконсультировал свыше 40 женщин. Очередь в кабинеты выстраивалась задолго до начала приема. Многие жители буквально ночевали в коридорах больницы, чтобы успеть попасть на консультацию к специалистам.  За неделю на приеме побывало 800 человек. Ни один житель региона, побывавший на осмотре, не остался не проконсультированным.

Как рассказала нам заместитель главного врача Асем Рахимбаева, такое обследование на бесплатной основе с участием городских  специалистов проводится в нашем районе впервые. Ранее, во время проведения «ярмарки вакансий» в городе Семее,  между районным акиматом, руководством КДЦ «города Семей» и  руководством районной больницы был заключен трехсторонний договор на проведение подобных акций в нашем районе.

 - Эта акция направлена на оказание бесплатной медицинской консультативно-диагностической помощи социально уязвленных слоев  населения района. Ведь далеко не каждый житель района может позволить себе проходить обследование в области, - говорит Асем Толеугазиновна. – В этой связи, мы первые из 19 районов нашей области пригласили к себе городских специалистов за собственный счет. Такие акции, созданные в рамках программы «Саламатты Қазақстан», будут проводиться и в следующем году.

Это уже не первая совместная работа врачей нашей районной больницы с коллегами из области. Недавно, в районной больнице побывали хирурги – кардиологи из города Павлодара. В течении недели они проводили диагностику сердечно-сосудистых заболеваний среди населения, давали рекомендации нашим врачам. Проводили тренинги.

К сожалению, мы не смогли побеседовать с самими гостями района и передать им теплые слова благодарности от жителей,  которые  обращались к нам в редакцию. От имени всех кокпектинцев мы благодарим специалистов, приехавших оказать квалифицированную медицинскую помощь всем, кто в ней нуждался.

В своем Послании Президент Казахстана Н.А.Назарбаев акцентирует внимание на модернизацию здравоохранения в целях повышения здоровья нации. Чтобы стать сильной страной, мы должны быть здоровыми. Именно на это и направленны подобные акции.

Екатерина СКУДАРНОВА

Read more