Еліміз егемен алғалы өзінің тарихи дамуында ең бірінші күннен бастап, конституциялық құрылым мен құқықтық жүйені нығайтуға кірісті.
Бастапқы 1991 жылы 16 желтоқсанда қабылданған «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы және 1993 жылы 28 қаңтарда Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесінің тоғызыншы сессиясының он екінші шақырылымында Қабылдаған Қазақстан Республикасының Конституциясы болды. Бұның өзі әлемдік деңгейде біздіәң мемлекетімізді басқа мемлекеттермен бірге терезесі тең, тәуелсіз әрі зайырлы мемлекетке айландырды.

Қазақстан үшін осындай қиын кезеңде, атап айт-қанда, құқықтық мемлекет пен заңның өкімдігін, демократия мен ұлттық қауіпсіздік институттарын, сыртқы саясат қағидаларымен, тәуелсіз мемлекеттің кепілдіктерінің негізі қаланды.
Тәуелсіздік алынғаннан кейінгі жүргізілген реформалар экономикадағы тұрақтылыққа әкеліп, оның тұрақтылығының негізін қалады.
Еліміздің Республикалық референдумда қабыл-данған жаңа 30 тамыз 1995 жылғы Конституциясы, Қазақстан Республикасын еркін, заманауи және бірден -бір ажырамас бөлігі ретінде қалыптастырды.
Сондай-ақ, демократия мен жариялықты дамуы-на, республика азаматтарының құқықтары мен ер-кіндіктерін қамтамасыз етуіне, айқын қадам жасады.
«Біз, ортақ тарихи тағдыр бірітірген Қазақстан халқы, байырғы қазақ жерінде мемлекеттілік құра отырып, өзімді еркіндік, теңдік және татулық мұраттарына берілген бейбітшіл азаматтық қоғам деп ұғына отырып, дүниежүзілік қоғамдастықта лайықты орын алуды тілей отырып, қазіргі және болашақ ұрпақтар алдындағы жоғары жауапкершілігімізді сезіне отырып, өзіміздің егемендік құқығымызды негізге ала отырып осы Конституцияны қабылдаймыз»- деп қабылданған еліміздің Конституциясы- ең басты Заң ретінде өзіне жүктелген барлық үміткерді ақтап, халықтың игілігі үшін қызмет етуде. Конституцияда негізделген нормалар, принциптер, мемлекеттік институттар өзін бірден-бір ақады деп айтуға болады.
Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырып, оның ең қымбат қазнасы-адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары деп тануы, мемлекеттің адам өмірі мен болашағын қамтамасыз етуден басқа артық мақсат жоқ екендігін көрсетеді.
Республикада мемлекуеттік билік біртұтас, ол Конс-титуция мен заңдар негізінде заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөліну, олардың тежемлік әрі тепе-теңдік жүйесін пайдалану арқылы, өзара іс-қимыл жасау принципіне сәйкес жүзеге асырылады.
Конституцияның ең жоғары заңды күші бар және Республиканың бүкіл аумағында ол тікелей қолданылады.
Қолданыстағы Конституциямен, республика Президенті-мемлекеттік басшысы, мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айқын-дайтын, ел ішінде және халықаралық қатынастарды Қазақстанның атынан өкілдік ететін ең жоғары лауазымды тұлға.
Сондай-ақ, Республика Президенті - халық пен мемлекеттік билік бірлгінің, Конституцияның мыз-ғымастығының, адам және азамат құқықтары мен бостандықтарының нышаны әрі кепілі болып табылды.
Республика Президенті мемлекеттік биліктің бар-лық тармағының келісіп жұмыс істеуін және өкімет органдарының халық алдындағы жауапкершілігін қамтамасыз етеді.
Республика Конституциясына сәйкес, Президент судьяларды тағайындайды.
Осы уақыт аралығында Конституциямен көз-делген барлық мемлекеттік басқару институттары қалыптастып, қызмет атқаруда. Праламент Конституция негізінде бірқатар Заңдар қабылдап, еліміздің құқықтық жүйесінің тиімді қызмет етуін қамтамасыз етті.
Әсіресе, азаматтың құқықтары мен бостандықтары, еркіндігі мен қызығушылықтарын қамтмасыз етудегі мемлекеттік механизмді қалыптастыру болып табылады.
Соттар, прокуратура, ішкі істер органдары, ұлттық қауіпсіздік және де басқа құқықтық құрылымдар конституциялық заңдылықтың қамтамасыз етілуінің бірден-бір тиімді құралына айланды.
Конституция өзінің еліміздің басты Заңы ретінде негізділігін дәлелдеді.
Конституцияның құндылығы маңызды қоғамдық қатынастарды ғана емес, сондай-ақ республиканы демократиялық, зайрлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтыру, азаматтық қоғам мен нарықтық экономиканы бекіту болып табылады.
Сөз соңында айтатыным, еліміздің Конституциясы- биік белестерге жетелейтін, адамның лайықты жақсы өмір сүруі қамтамасыз етілген, тәуелсіз мемлекет пен экономикалық дамуды одан әрі қалыптастыруға бас-тайтын негізгі құжат болып табылды.

Өскемен гарнизоны әскери
сотының төрағасы Д.Баймакулов

Пікір: