Азаматтардың қауіпсіздігі мен құқықтық тәртіптің сақталуы бүкіл қоғамды толғандырады. Бұл мүддені құқыққорғау органдарымен қатар жергілікті билік органдары да, тұрғындардың өздері де көздейді. Өкінішке орай, біздің қоғамда бұл мәселені шешу тек қана құқыққорғау органдары қызметкерлерінің міндеті деген біржақты пікір қалыптасқан. Қылмыстық ахуалды жақсартудың жанжақтылығын ескере отырып, бұл жерде азаматтық қауымдастықтың өзара бірлескен жұмысы қажет дегенге тоқталамыз. Бүгінгі Көкпекті аудандық ІІБ бастығы Сейілханов Ерлан Әділғазыұлымен болған әңгіме осы жайында

-Ауданда бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша қылмыс пен құқық бұзушылықтың төмендегені байқалады.  Мұны негізгі көрсеткіштерден көруге болады. Атап айтсақ, ауыр дәрежедегі қылмыс үштен нөлге дейін, бұзақылық тоғыздан екіге дейін төмендеген. Ал қылмысты ашу 100 %-ды құрады. Мұның барлығы полицияның кешенді күші жұмысының нәтижесі. Жекелеген қылмыс түрлерінің артуы байқалады. Ол жекенің мүлкін ұрлау бойынша. Бұл қылмыстардың жасалу жолдарын сараптауда қылмыс көп жағдайда жәбірленуші мен тонаушының бірге спирттік ішімдік ішкенінен кейін болады. Бұл арада учаскелік полиция қызметкерлерінің  де қылмыстың алдын алу бойыша жұмыстарының жетімсіздігі бар. Ал барлығының түпкілікті себебі біздің қоғамда, қоғам субъектілерінің алкогольдік ішімдікті еркін тұтынуында жатыр. Оған спирттік ішімдіктерді тәуліктің кез келген мезгілінде еркін сату, демалыстың ұйымдастырылмауы, жасырын жұмыссыздық, ең бастысы – қоғамдық ұйымдар мен айналадағы адамдардың немқұрайлылығы ықпал етеді. Ресми дерек бойынша ауданда 256 адам маскүнем ретінде есепте тұрады. Ал спирттік ішімдік ішкеннен соң ұрлық жасағандар бұл тізімде жоқ. Демек, олар біздің қатарымыздағы заң талаптарын бұлжытпай орындап жүрген қарапайым адамдар. Ал олар істейтін жұмыстары жоқ болғандықтан жиналып алып, ішімдік ішумен айналысады. Қазір учаскелік инспекторлар бұл ортамен жұмысты бастады. Бұл жұмысқа ауылдық округ әкімдері аппаратының қызметкерлері, ауданның ардагерлер мен әйелдер кеңестері, жастар ұйымдары қатысса, тиімдірек болады.                                

Ұрлықтардың жасалу себептері туралы айта келе, біздің азаматтар және бизнес иелері өз мүліктерінің қауіпсіздігіне аса мән бере бермейді, бұл қылмыстың жасалуына қолайлы жағдай туғызады. Үйдің есігін бекітпей шығып кету, аулада заттарды қалдыру, түнгі уақытта дүкен айналасын жарықтандырмау, терезелеріне тор орнатпау – қылмыс жасауға негіз болатын таныс жағдай. Қазір біздің қызметкерлер  шағын және орта бизнес субъектілері иелерімен дербес дабыл жүйесін орнату бойынша түсіндіру жұмыстарын жүргізіп жатыр. Кәсіпкерлер ұсыныстарды қызыға қабылдап, түсіністік танытып, өздерінің мүліктерінің қауіпсіздігі шараларын жасап   отырғандары қуантады.      

Малдың жайылымға шыққаны жаңа, ал мал ұрлығы бойынша қылмыс бірден жетіге дейін артты.  Оның ішінде үш бірдей оқиға тірек елді мекен Көкжайықта орын алған. «Елiмай»  ЖШС жұмысшысы өзі бағып жүрген малды екі рет ұрлаған. Қылмысты сараптай келе, біз заң бұзушылардың бұрын сотталмағанын, профилактикалық есепте тұрмағанын байқаймыз. Себеп-салдарын қоғамнан, өздері жұмыс істейтін ортадан, отбасынан іздеу керек. Бұл орайда полиция қызметкерлері, жұмыс берушілер, ауылдық округ әкімі аппараты қызметкерлері, қоғамдық ұйымдар бірлесіп жұмыс істегендері абзал. Мал ұрлығына жайылымның дұрыс  ұйымдастырылмауы, содан барып малдардың қараусыз жүрулері себеп болады. Аудан әкімі бұл мәселеге қатысты тапсырма да берген, бірақ  мәселе барлық ауылда бірдей шешіле қойған жоқ. Ендеше, қылмыс жасауға жол ашық деген сөз.            

-Ерлан Әділғазыұлы, соңғы кездері аудан сіздердің салаларыңыз бойынша рейтингтік көрсеткіштен соңғы орындардан көрініп жүр, бұл неге байланысты? Мүмкін, бізде шынында да қылмыстық ахуал тым нашар шығар?      

-Аудандағы қылмыстық жағдай тұрақты, ешқандай ушығу жоқ. Бұл жайында сандық көрсеткіштерден де көруге болады. Мысалы, өткен жылмен салыстырғанда бірінші тоқсанның көрсеткіштері бойынша тонау саны екі есеге азайды, қылмыстық дәрежесі төмен қылмыс 11-ден 9-ға дейін азайды, бопсалау мен кісі өлімі тіркелген жоқ. Рейтингтік көрсеткіштер төмендігін сол көрсеткіштерді есептеу әдісінен іздеу керек сияқты. Мен бірнеше мысал келтірейін. Біздің ауданда         31 600 тұрғын бар, бірінші тоқсанда 44 қылмыс тіркелген, ал атын атамай–ақ қоялық, басқа бір ауданда бізден екі есе артық 72200 тұрғын тұрады, тіркелген қылмыс та   6 есе артық – 260. Тағы бір ауданда    55 000 адам тұрады (бізден 1,7 есе артық),  қылмыс саны -178 (бізден 4 есе көп). Дейтұрғанмен, бұл аудандар рейтингтік  көрсеткіште жоғары орын алып отырады. Мұны қалай түсіндіруге болатынын білмеймін, бірақ көрсеткіштерді есептеуде нақты көрсеткіштерді бұрмалайтын бір кемістік бар. Сондықтан, рейтингтік көрсеткіштер нақты ақпарат бермейді. Қылмыстық ахуалдың нақты ақпаратын барлық қылмысты тіркеу ғана береді. Бұл қылмыс болған орынға уақытында барып, жұмысты жедел атқаруға мүмкіндік береді. Нақты сандар аудандағы тұрақтылықты көрсетеді, бізде қазір бірден құлдырау мен өрлеу жоқ. 

Біз өз жұмысымызда алдын алу жұмыстарына көңіл бөліп отырмыз, әсіресе, «тәуекел» топтарының арасындағы мұндай жұмыс қажет. Есепте тұратын тұлғаларды түнде тексеруді жолға қойдық. Бұл өз нәтижесін беріп отыр. Егер өткен жылы бұрын сотталғандар 8 қылмыс жасаса, биыл сол мерзіммен салыстырғанда 2-ақ қылмыс тіркелген. Қазіргі күні қылмыстарды міндетті түрде тіркеу қатаң талап етіледі. Бұл қылмыстық ахуалдың нақты бейнесін береді, сондықтан да біздің ауданда ол тұрақты деу керек. Құқықтық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету – АІІБ қызметкерлерінің алғышартты міндеті, бірақ бұл жұмысты тек өз күшімізбен атқарамыз деуге болмас. Біз әрқашанда азаматтық қоғамға арқа сүйейміз, олардың қолдауларын  күтеміз.          

 Надежда  ШАРОВА

Пікір: