Материалдар

Алаш баласы сан ғасыр аңсап күткен азат күн осыдан 28 жыл бұрын ғана маңдайымызға бұйырды десек, оны бізге Тәңірдің өзі сыйға тартқан дейтініміз анық. Дегенмен Жаратқанның рахым-шапағатына бөленуге тарыдай шашылған қазақ ұлты небір нәубетті де, небір қан төгіс, ашаршылықты да басынан өткеріп, сынақ біткенді қайыспай көтеріп жеткен жоқ па?! Боздақтардың қанына бөктерілген бозаң дала өз қасіретін тіл қатпастан қара жердің қойнауына жасыра қалғандай. Сол қасіреттердің соңғысы да ел азаттығы жолында 1986 жылдың желтоқсаны өрелі ұл, өрімдей қыздың өмірін ызғарлана кеп жұтып әкеткені еді ғой. Естігенді есінен тандыратын бұл оқиға қан майданның қақ ортасында жүрген азаматтардың жүрек түкпірінде сақталып қалғаны анық. Ендеше, бүгінгі күні ортамызда жүрген Желтоқсан оқиғасына қатысушылардың бірі Бақыткамал Жексенбайқызынан өз естелігімен бөлісуді сұраған едік. Назарларыңызға ұсынсақ. 

Габдуллина Бақыткамал Жексенбайқызы – Ж.Шайжүнісов атындағы орта мектебі директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары, ұлағатты ұстаз.
- 1986 жылы мен Алматы шет тілдер интитутында оқитынмын. Оқу орнының жатақханасында тұрамын. Желтоқсанның 16-нан бір-екі күн бұрын Алматыда Қонаевты орынан алып, басшылыққа Колбиннің келетіні туралы сөздер тарап, барлық абыр-сабыр осыдан басталған болатын. Ел қарсылығы күннен күнге өрши түсті. Институт алдына ел билігіндегі өзгерістерді қолдамайтындарды қарсы-лық шерулеріне шақыратын плакаттар іліне бастады. Бірақ мен оған соншалықты мән бере қойған жоқпын. Содан 16 желтоқсан күні құрбым екеуіміз дүкен аралауға шығып, Абай даңғылымен жоғары көтеріліп бара жатқанда Бреженов алаңында көп адамдардың жиналғанын көрдік. Содан біз де алаңға қарай жылжып, сол топтың арасына кіріп кеттік. Ымырт үйіріле бастаған кезі еді, жанып жатқан көліктер, халық айғай-шу, сондағы солдаттарға тас лақтырып жатыр. Біз де тас лақтыруға кірісіп кеттік. Бұл әрекеттердің мақсатын жете түсінбесек те ел не істеді, соны біз де жарысып жасап жатырмыз. Бір уақытта микрофоннан қатты дауыспен: «Жастар, қайтыңыздар! Ешқандай бұзақылық болмасын. Қатаң жаза қолданамыз! Қайтыңыздар!» деген хабарламалар жасалса да, оған ешкім құлақ аспады. Көп күттірмей-ақ қасымызға жетіп келген өрт сөндіру көлігі үстімізге қарай атқылатып су шаша бастады. Абай даңғылының бойынан ағылған жастарды малмандай суға бөктеріп көлік соңынан қалмады. Артынан қалқан киіп қаруланып алған сарбаздар келіп жастарды қуа бастады. Тобыр астында қалған жанды мыжып өте шығатын екпін көрген адамның зәресін алатындай қаһарлы еді. Бәріміз жан ұшырып қаша жөнелдік. Біз жатақханамызға оралғанда бар оқиғаның шиеленісі екі-үш күннен кейін болатынын сезбеген де едік. 17-сы күні кезекшілікте отырған кезім еді, институтымызға кезекшілер қаптап кетті. Сыртқа да шығармады. Группамыздан да сол оқиғаға қатысқан жастардың бәрін жиналысқа салып, қатаң сөгіс беріп, жазалады. Жатақханаға келген екі-үш азамат чемодандарын алып, студенттердің суреттерін шығарып, «Мынаны танисың ба, ананы танисың ба?» деп сұрағанда барып, бәрімізді сыртымыздан суретке түсіріп алғандарын бір-ақ білдік. Одан кейін белсенді жастардың бәрін жинап, госпиталға апарып, жаралы солдаттарды көрсетті. Біздің ойымыз екіге бөлінді. Кінәсіз солдаттарға тас лақтырғанымыз үшін өкінгеніміз де рас. Біз ол оқиғадан тірі қалдық, тәубе, бүгінгідей бақытты күнді көріп отырмыз. Дегенмен, азаттық деп қыршын кеткен жастардың жасаған ерлігін ұмытпауымыз керек деп есептеймін. Сондықтан, бүгінгі ұрпаққа айтарым: айналайын, қазақ дейтін қайсар ұлттың ұл-қызы, сіздердің дәл қазіргідей киер киім, ішер астан тарықпайтын бейбіт өмірлеріңіз талай боздақтың қан мен тері арқылы келгенін әрдайым есте сақтап, береке-бірлік, азаттық деген қастерлі ұғымдарды белгісіз мүдделердің құрбанына айналдырып алмаудың қамын жасасаңыздар екен. Ал бұл күн тек Тәуелсіздік күні деп бір күндік мерекелі шаралармен ғана атап өтілмей, сол азаттық жолында қыршын кеткен азаматтарды еске алуға арналып, Желтоқсан оқиғасына 35 жыл, одан ары 40, 50 жыл толуы республика, әлем көлемінде аталып өтілсе деген тілегім де бар. Ол әрине, болашақ ұрпақтың еншісінде. Ең бастысы, еліміз аман, жұртымыз тыныш, тәуелсіздігіміз мәңгілік болсын, отандастарым!
Біз де өз кезегімізде ақ тілегіңіз қабыл болсын дей келе, Бақыткамал Жексенбайқызына ұзақ ғұмыр, зор денсаулық тілейміз! Бейбіт күннің батырларын тәрбиелеп жүре беріңіз!
Камет Мейіргүл

Пікір: