Көкпекті ауданының халықты жұмыспен қамту орталығының басшысы Данияр Адиұлы Айдаровпен бірге біз халықты жұмыспен қамтуға ықпал ететін мемлекеттік бағдарламаларды және олардағы өзгерістерді талқылауды жалғастырамыз.
Бүгін біз еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыру және шағын несиелеу туралы айтатын боламыз.

- Данияр Адиұлы ерікті қоныс аудару бағдарламасы туралы айтып өтсеңіз.

- Ерікті түрде қоныс аудару: 1) жұмыс күші артық облыстардан еңбек тапшылығы бар облыстарға; 2) бір облыс шегінде - экономикалық әлеуеті төмен ауылдардан мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үй бөлу және тұрақты жұмыс орнына жұмысқа орналастыру мүмкіндігі болған кезде облыстық (аудандық) маңызы бар қалаларға жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының азаматтары, оралмандар және олардың отбасы мүшелері жаңа тұрғылықты жерге ерікті түрде көшіру жөніндегі мемлекеттік бағдарламаға қатысушылар болып табылады. Осы мемлекеттік бағдарламаға қатысу үшін қажетті құжаттар: қатысуға өтініш; қандастың жеке басын куәландыратын Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі; нысан бойынша өтініш берушінің отбасы құрамы туралы мәліметтер, еңбек кітапшасының көшірмесі (бар болса) не жұмыс орнынан анықтама; қандастар үшін қандастарды қабылдаудың өңірлік квотасына енгізу (келісім) не бас тарту туралы Комиссия шешімінің көшірмесі және бұйрықпен бекітілген нысандар бойынша уәкілетті органның шешімі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің міндетін атқарушы 2016 жылғы 15 қаңтардағы № 20.

- «Жұмыс күшінің ұтқырлығын арттыру үшін адамдарды ерікті түрде көшіру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 14 маусымдағы № 515 бұйрығына қандай өзгерістер енгізілді?

16-тармақта қазір «16. Соңғы 10 жылда халық санының жыл сайынғы өсімі облыс халқының 2% - дан астамы және (немесе) халықтың тығыздығы бір шаршы километрге 6,4 адамнан асатын шығу өңірлері болып: Алматы, Жамбыл, Жетісу, Маңғыстау, Түркістан, Қызылорда облыстары және Астана, Алматы және Шымкент қалалары айқындалды.».
18 - тармақта: «18. Жаңа тұрғылықты жерінде ерікті өңіраралық қоныс аударуды мемлекеттік қолдау мыналарды қамтиды: 1) жұмыскердің көшуі жұмыс берушінің қаражаты есебінен жүзеге асырылатын жағдайларды қоспағанда, адамдарға және олардың отбасы мүшелеріне материалдық көмек көрсету; 2)жұмыс беруші жұмыскерге тұрғын үй-жай берген жағдайларды қоспағанда, тұрғын үйлерді, қызметтік тұрғын үйлерді немесе жатақханалардағы бөлмелерді беру; 3) жұмыс берушінің қажеттілігі болған кезде кәсіптік оқыту; 4) Жұмыс берушінің жаңа тұрғылықты жерінде жұмысқа орналасу.»
36-тармақ: «36. Жұмыс берушіге жұмысқа орналасуға субсидия беру кезінде қандасқа және қоныс аударушыға материалдық көмек төленбейді»;
63-тармақ мынадай редакцияда жазылды:
«63. Өңіраралық қоныс аудару шеңберінде жаңа тұрғылықты жерге келгеннен кейін Заңның 24-бабының 2-тармағында көрсетілген адамдарға материалдық көмек төленеді.»;
мынадай мазмұндағы 63-1 - 63-4-тармақтармен толықтырылды:
«63-1. Материалдық көмек: 1) экономикалық ұтқырлық сертификатын; 2) көшуге арналған шығыстарды өтеуді; 3)тұрғын үйді жалдау (жалға алу) және коммуналдық қызметтерге ақы төлеу жөніндегі шығыстарды өтеуді қамтиды.
63-2. Экономикалық ұтқырлық сертификаты қандастар мен қоныс аударушыларға тұрғын үй сатып алу немесе салу үшін немесе келу өңіріндегі тұрақты тұратын елді мекенде тұрғын үй сатып алу кезінде ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша бастапқы жарна үшін беріледі. Экономикалық ұтқырлық сертификаты бір отбасына 1 300 АЕК сомасына беріледі. Экономикалық ұтқырлық сертификаты бір отбасына 1 300 АЕК сомасына беріледі.
63-3. Қандастар мен қоныс аударушылар экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлем алу үшін халықты жұмыспен қамту орталықтарына осы Қағидаларға 6-1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтініш береді: 1) тұрғын үй сатып алу кезінде-тұрғын үйді сатып алу-сату шарты; 2) тұрғын үй сатып алу кезінде ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша бастапқы жарна кезінде-Екінші деңгейдегі банктің мақұлдағанын растайтын құжат 3) тұрғын үй салу кезінде-қандастың немесе қоныс аударушының меншігінде жер учаскесінің болуын растайтын құжат. Көрсетілген құжаттар көшірмелерде және түпнұсқаларда ұсынылады. Оларды салыстырғаннан кейін түпнұсқалар өтініш берушіге қайтарылады. Экономикалық ұтқырлық сертификатын беруден бас тарту үшін:1)өтініш берушінің осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген құжаттарды ұсынбауы; 2)ұсынылған құжаттарда қамтылған дәйексіз деректерді (мәліметтерді) анықтау негіз болып табылады.
63-4. Халықты жұмыспен қамту орталықтары экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлемдерді аударады: 1) тұрғын үйді сатып алу кезінде-экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлем беру туралы шешім қабылданған күннен кейін екі жұмыс күні ішінде екінші деңгейдегі банктегі немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын өзге де ұйымдағы сатушының дербес шотына тұрғын үйді сатып алу-сату шартына сәйкес; 2) ипотекалық қарыз кезінде-экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлем беру туралы шешім қабылданған күннен кейін екі жұмыс күні ішінде тұрғын үй қарызы шартына сәйкес екінші деңгейдегі банктің дербес шотына; 3) тұрғын үй салу кезінде-Екінші деңгейдегі банктегі немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын өзге де ұйымдағы қандастың немесе қоныс аударушының дербес шотында:
Осы Қағидалардың 63-2-тармағында көрсетілген экономикалық ұтқырлық сертификаты сомасының 25% экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлем беру туралы шешім қабылданған күннен кейін екі жұмыс күні ішінде.
Қандас пен қоныс аударушы экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлемдерді алғаннан кейін он жұмыс күні ішінде халықты жұмыспен қамту орталықтарын тұрғын үй құрылысының басталғаны туралы хабардар етеді; Комиссия Құрылыс және монтаждау жұмыстарын аяқтау фактісін растаған күннен кейін екі жұмыс күні ішінде осы Қағидалардың 63-2-тармағында көрсетілген экономикалық ұтқырлық сертификаты сомасының 40%.Құрылыс және монтаждау жұмыстарының аяқталу фактісін растау үшін өтініш беруші Халықты жұмыспен қамту орталығына фото, Бейне тіркеулері бар өтінішті еркін нысанда ұсынады.
Халықты жұмыспен қамту орталықтары жанындағы Комиссия көрсетілген өтінішті алғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде құрылыс орнына барады және құрылыс және монтаждау жұмыстарының аяқталу фактісін растау немесе растамау туралы шешім қабылдайды, бұл туралы өтініш берушіні хабардар етеді; Осы Қағидалардың 63-2-тармағында көрсетілген экономикалық ұтқырлық сертификаты сомасының 35% - ы тұрғын үй құрылысының аяқталғаны расталған күннен кейін екі жұмыс күні ішінде.
65 және 66-тармақтар мынадай редакцияда жазылды: «65. Көшуге арналған шығыстарды өтеу – бір уақытта бір басшыға және отбасының әрбір мүшесіне 70 АЕК мөлшерінде жүзеге асырылады. 66. Тұрғын үйді жалдау (жалға алу) және коммуналдық қызметтерді төлеу жөніндегі шығыстарды өтеу тұрғын үй сатып алынғанға дейін ай сайын, бірақ он екі айдан аспайтын мынадай мөлшерде ұсынылады: 1) ауылдық жерге қоныс аударғандар үшін: бір адам үшін 15 АЕК мөлшерінде; отбасы мүшелерінің саны екіден төртке дейін болған кезде 18 АЕК мөлшерінде; отбасы мүшелерінің саны бес және одан көп болған кезде 21 АЕК мөлшерінде.»; 73-тармақта: «73. Материалдық көмек өтініш берілген жағдайда квотаға енгізілген сәттен бастап алты айдан кешіктірілмей ұсынылады.».
76. Қандас та және қоныс аударушы да және оның отбасы мүшелерінде жаңа тұрғылықты жері бойынша меншік құқығындағы тұрғын үй не соңғы алты айдан астам мерзімі бар коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрақты пайдаланудағы тұрғын үй болған жағдайда, тұрғын үй, қызметтік тұрғын үй не жаңа тұрғылықты жері бойынша жатақханаға бөлме және экономикалық ұтқырлық сертификаты бойынша ақшалай төлем ұсынылмайды. Тұрғын үйді жалдау (жалға алу) және коммуналдық қызметтерді төлеу бойынша шығыстарды өтеу жүзеге асырылмайды».

- Жастар үшін тиімді шағын несие туралы не айта аласыз?

- Сенім білдірілген өкіл (агент) арқылы қайтарымды негізде шағын несие беру тәртібі бар. Яғни, ауыл халқының табысын арттыру жөніндегі жобаны масштабтау шеңберінде берілетін шағын несиелер сенім білдірілген өкіл (агент) арқылы беріледі. Сенімгерді (агентті) Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес ауыл шаруашылығы жөніндегі жергілікті атқарушы орган айқындайды.
«Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 23-бабының 1-тармағында айқындалған және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 11 сәуірдегі қаулысына сәйкес тұлғаларға микрокредит беру мақсатында №178 «Жұмыспен қамтылған адамдардың жекелеген санаттарын айқындау туралы» (бұдан әрі – өтініш беруші) ауылдық елді мекендердің кірістерін ұлғайту жобасын масштабтау шеңберінде уәкілетті орган жергілікті атқарушы органға бюджеттік кредит береді.
Сенім білдірілген өкіл (агент) келесі шарттарда жеделдік, ақылылық, қайтарымдылық, қамтамасыз ету, нысаналы пайдалану қағидаттарын сақтай отырып, ауыл халқының табысын арттыру жөніндегі жобаны масштабтау шеңберінде үміткерлерге микрокредиттер береді:
1) микрокредит беру мерзімі – 5 жылға дейін, мал шаруашылығы жобаларына микрокредит беру мерзімі – 7 жылға дейін;
2) микрокредиттің ең жоғары мөлшері – ауылдық жерлерде (әкімшілік бағыныстылығына қарамастан) және шағын қалаларда – 2,5 мың айлық есептік көрсеткішке дейін, зәкірлік кооперацияны дамыту үшін – 8,0 мың айлық есептік көрсеткішке дейін;
3) номиналды сыйақы мөлшерлемесі-жылдық 2,5 пайыздан аспайды;
4) кепілмен қамтамасыз етудің болуы;
5) негізгі борыш пен сыйақыны өтеу жөніндегі жеңілдікті кезең микрокредиттеу мерзімінің ұзақтығының 1/3 аспайтын бөлігін құрайды;
6) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салық органдарында тіркеудің болуы.
Микрокредиттер беру тәртібі, микрокредитті қамтамасыз етудің негізгі шарттары, тәсілдері, үміткерлердің санаттары, қарыздардың мерзімдері мен сомалары сенім білдірілген өкілдің (агенттің) шешімімен белгіленеді және кредиттік шартта көрсетіледі. Үміткерлерді сенім білдірілген өкіл (агент) тапсырма шартына сәйкес айқындайды. Сенім білдірілген өкіл (агент) үміткерлердің микрокредит бойынша шарттың міндеттемелерін бұзуы себебінен алынатын комиссияларды, алымдарды және/немесе өзге де төлемдерді қоспағанда, үміткерлердің микрокредитіне байланысты қандай да бір комиссияларды, алымдарды және/немесе өзге де төлемдерді алмайды, бұл ретте мұндай комиссиялардың, алымдардың және/немесе өзге де төлемдердің мөлшері алдын ала жазбаша келісіледі. ауыл шаруашылығы мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы орган.
Сенім білдірілген өкілге (агентке) тапсырма шартын орындағаны үшін сыйақы төлеуді жергілікті бюджет қаражаты есебінен ауыл шаруашылығы мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы орган жүзеге асырады. Сенім білдірілген өкілдің (агенттің) тапсырмаларды орындағаны үшін сыйақы төлеу мөлшері тапсырма шартында белгіленеді. Микрокредит алу үшін үміткерлер сенім білдірілген өкілге (агентке) осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес құжаттарды ұсынады. Сенім білдірілген өкіл (агент) микрокредит алуға үміткер ұсынған құжаттардың мазмұны мен мәліметтерін тексеру мерзімі барлық қажетті құжаттармен бірге өтініш тіркелген күннен бастап 3 жұмыс күнін құрайды.
Құжаттар мен олардағы мәліметтер микрокредиттеу шарттарына сәйкес келмеген жағдайда, сенім білдірілген өкіл (агент) қайтару себептерін көрсете отырып, микрокредит алуға арналған құжаттар топтамасын қайтарады. Сенім білдірілген өкіл (агент) өтініш тіркелген күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде барлық қажетті құжаттармен және олардың микрокредит беру талаптарына сәйкестігімен ұсынылған бизнес-жобаға бағалау жүргізеді және микрокредитті мақұлдау не беруден бас тарту туралы шешім қабылдайды. Микрокредит беру мақұлданған жағдайда сенім білдірілген өкіл (агент) үміткермен микрокредит беру туралы шартқа қол қояды, содан кейін микрокредитті оның ағымдағы шотына аударады.
- Берілген ақпарат үшін рахмет!

Сұхбаттасқан Виктория ГАРМАШОВА

Пікір: