Жаз – бәріміз үшін ең сүйікті және  асыға күтетін жыл мезгілдерінің бірі.  Ал жаз айларының  ыстық болғаны соншалық, сусыз мүмкін емес. Сондықтан Көкпекті ауылының тұрғындарын қазіргі жаз айындағы судың  тапшылық мәселесі мазалайды. Оның себебін білу мақсатында  «Көкпекті» ШЖҚ КМК басшысы Болат Серікбайұлы Жұмабековпен сұхбаттасқан едік. 

- Болат Серікбайұлы, жалпы Көкпекті ауылы бойынша су қажеттілігі қандай?
- Мен біздің ауылдағы суды пайдалануға талдау жүргіздім. Суды пайдаланатын абоненттер саны 3 290 адамды немесе 1 110 ауланы құрайды. Олардың шамамен жартысында бау-бақшалары бар, оның саны 555-ке тең.

Егер әрбір бақшаның аумағын шамамен 4 соттық ретінде алатын болсақ, онда суаруды қажет ететін жалпы аумақ шамамен 22 га тең болады. Сонымен қатар суды қажет ететін 35 мекемені есептейміз. Қарапайым есептеулер арқылы су қажеттілігін анықтаймыз. Қалалық норма бойынша бір адамға тәулігіне шамамен су шығыны 200 литрді құрайды. Бұны абоненттер санына көбейтеміз және тәулігіне 658 текше метр аламыз. Ұйымдар үшін бұл көрсеткіш күніне шамамен 400 л. Демек, барлық мекемелер үшін су шығыны тәулігіне 14 текше метрге тең. Алынған сандарды жинай отырып, 672 текше метр аламыз, олар ауылда шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктерге тәуліктік су қажеттілігін көрсетеді.
Енді бақшаларға көшетін болсақ. Картопты суару нормасы гектарына 250-300 текше метрді құрайды. Бұл көрсеткішті суару учаскелерінің жалпы ауданына көбейтеміз және 6 600 текше метр су аламыз, бұл барлық ауыл бойынша суару үшін су қажеттілігін құрайды. Айтпақшы, есептерге субұрқақтар, көгалдарды суару және көшелерді дезинфекциялауға жұмсалатын су мөлшері кірген жоқ.

- Судың қажеттіліктері туралы түсінікті, енді оларды қамтамасыз ету мүмкіндіктерінің жағдайы қалай болады?
- Су үш су жинағыш құрылыстан шығарылып, бізге жеткізіледі. Біріншісі үздіксіз жұмыс істеп тұратын - Ырғызбай көшесіндегі ұңғыма. Оның қуаттылығы-тәулігіне 216 текше метрді құрайды. Екіншісі - тәулігіне 2 240 текше метр су қуатылығы бар су сорғышы. Ол 7 сағат бойы жұмыс істейді. Үшінші құрылыс элеватор аумағында орналасқан. Ол сондай-ақ тәулігіне 156 текше метр қуаттылықпен үздіксіз жұмыс істейді. Суды сору станциясында 5 қызметкер еңбек етеді. Ауыл бойынша сумен қамтамасыз етудің жиынтық көрсеткіші тәулігіне 2 612 текше метрді құрайды. Яғни, су жергілікті тұрғындарға шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктерге қарағанда бірнеше есе көп келеді.

- Бірақ су әлі де жетіспейді. Бұл жағдайдың себептері неде?
- Оның бірнеше себептері бар. Бұл «жаздық құбырлар» деп аталатын су құбырына заңсыз кесулер, олар арқылы су бақылаусыз жұмсалады. Құрғақшылық ауа райының да бұған әсері бар. Сондай ақ ауылдағы су құбыры желілерінің тозуы 90% рөл атқарады. Біздің бригадаларымыз күніне бірнеше рет ауылдың әр түрлі бөліктеріндегі колонкалардың ағуын, жарылуын және жөнделуін жою үшін шығады. Құбырлар қалпына келтірілмейді, күрделі жөндеу қажет. Бұл мәселенің шешімі ауылда салынып жатқан су құбыры болады деп үміттенеміз. Оның төсемі де су беру іркілістеріне әсер ететінін атап өткім келеді. Жаңа су құбыры желісінің құрылысына кедергі келтіретін желілерді қызметкерлер жұлып тастауда. Желілерді ажырату нәтижесінде судың айтарлықтай мөлшері жоғалады. Мұндай апаттардан кейін суды сорып, резервуарларды толтыру үшін бізге кем дегенде 6-7 сағат қажет, бірақ сорғылар үздіксіз жұмыс істейді. Біздің электр есептегішіміз мұны оңай растай алады. Тағы бір жағымсыз сәт-кейбір ұйымдардың жауапсыздығы. Мысалы, «КазГерСтрой» қызметкерлері бізбен келіспей суды көп мөлшерде қолданады. Осындай фактілерді өз көзімен көрген куәгерлер бар.

- Сіздің ойыңызша, қазіргі уақытта су тапшылығы мәселесін қалай шешуге болады?
- Негізгі шешім - жазғы су құбырларын өшіру (тым болмағанда заңсыздарын). Тағы бұл мәселені шешу жолдары баламалы сумен жабдықтау көздері. Мысалы, суды Көкпекті өзенінен пайдалану. Бұл тақырып жеке және мұқият қарауды талап етеді. Жаңа су құбырын пайдалануға енгізгеннен кейін суару көптеген өткір және өзекті тақырыпқа айналатынын атап өткім келеді, өйткені орталықтандырылған конструкцияның қуаты негізінен шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктерге арналған және «жазғы құбырлар» туралы ұмытуға тура келеді. Суғару мүмкіндігі болады, бірақ әрбір үйде суды есептеу құралдарының болуына байланысты ол үшін төлеуге тура келеді. Мен көптеген тұрғындар пайдаланған су шығынын бақылай отырып, өз мақсатына қарай пайдалана бастағанын байқадым. Бұл дегеніміз мұндай мәселелер болашақта болмайды деген сөз.

- Сұхбатыңызға рахмет!

Р.S: Қымбатты оқырмандар! Сіз үшін біз ауылдағы судың дұрыс берілмеуі, тоқтап қалу жағдайын түсіндіруге тырыстық. Шешуді талап ететін бірқатар мәселелер бар. Оларды бірден шешу мүмкін емес. Оның үстіне, мұндай қиындықтар бірінші жыл емес, «адами фактор» - немқұрайлықтың әсерінен орын алады. Бұл үшін барлық кінәні бір адамға – коммуналдық шаруашылық басшысына жаба салу – ақылға қонымды емес. Біз өркениетті қоғамда өмір сүреміз, онда мәселелер бірізді және ұжыммен шешілуі тиіс. Мәселені ұшықтырудың орнына, оның мәнін тереңірек ашып, одан шығу жолын бірлесіп табуға тырысу керек.

Пікір: